Nieustraszony poszukiwacz filmowych nawiązań, Bryan Young, tym razem na warsztat wziął „Lawrence’a z Arabii”, klasyczny, trwający (w różnych wersjach) niecałe 4 godziny film z 1963. Otrzymał on 7 Oskarów, w tym za najlepszy film i najlepszą reżyserię.
Nie jest żadną tajemnicą, że pokolenie filmowców, które wydało George’a Lucasa, kocha prace Davida Leana. Lean wyprodukował genialne dzieła jak „Most na rzece Kwai” czy „Doktor Żywago”, ale żadne nie dorównuje arcydziełu jakim jest „Lawrence z Arabii”.
Oczywiście, wszystkie te filmy mają znaczące nawiązanie do „Gwiezdnych Wojen”, gdyż w każdym z nich, w różnym stopniu gra Alec Guinness, człowiek który przywołał Obi-Wana Kenobiego do życia. „Lawrence z Arabii” jednak jest zdecydowanie najbardziej bezpośrednią inspiracją. Nigdy wcześniej w historii kina, nikt tak prawdziwie nie oddał opresyjnego uczucia gorąca na pustyni jak właśnie David Lean w tym filmie, i nie jest żadną sztuczką, że ukazanie diun na Tatooine jest analogią do pól bitwy rozsianych na pustyni w „Lawrencie z Arabii”.
Wiele ruchów z epiki Davida Leana zostało ściągniętych w sekwencji na Tatooine. Ujęcie odległego Mos Eisley widzianego przez Luke’a i Obi-Wana ze wzgórza przypomina natychmiast ujęcia Damaszku widzianego z góry. Ujęcia snajperów Tuskenów spoglądających na speedery poruszające się poniżej to echo tego samego typu ujęć z „Lawrence’a z Arabii”.
Choć „Lawrance z Arabii” jest skomplikowanym filmem ociekającym niuansami, wciąż współdzieli ton i tematyczne podobieństwo z filmami z cyklu „Gwiezdne Wojny”. Macie tu świat w którym ludzie walczą na liniach frontu, płacąc za to swoim życiem, podczas gdy politycy ściskają sobie ręce i sprawiają, że rzeczy stają się trudniejsze w tle. Palpatine w „Mrocznym widmie” może być postrzegany trochę jak ktoś w stylu postaci granej przez Claude’a Rainsa – Drydena w „Lawrencie z Arabii”, obaj manipulują na wszystkie strony pozostając w centrum. Chociaż Dryden ma bardziej życzliwy cel, nie oznacza to, że jest mniej złowieszczy niż Lord Sithów, w dążeniach by go w końcu osiągnąć.
Na początku filmu T.E. Lawrence we własnej osobie (grany przez ikonicznie perfekcyjnego, debiutującego Petera O’Toole’a) może być odbierany bardziej jak odpowiednik Artoo-Detoo czy See-Threepio, przynajmniej początkowo. Zostaje wyrzucony na pustyni, nie za bardzo wie w którym kierunku iść i szybko zostaje pojmany przez grupę nomadów, którzy przyprowadzają go do księcia Feisala, granego przez Aleca Guinnessa. Oczywiście, trudno jest uznać Jawów za wojowniczych arabskich nomadów, a Obi-Wan Kenobi (także grany przez Aleca Guinnessa) jest czarownikiem i starym wariatem, nie księciem, acz droga jest podobna, nawet jeśli przystanki na niej zostały trochę zmienione.
Być może najbardziej bezpośredni hołd złożony „Lawrence’owi z Arabii” w „Gwiezdnych Wojnach” znajduje się w „Ataku klonów”. Zaraz po przerwie w „Lawrencie z Arabii”, dostajemy scenę, która zmienia tonację filmu, i jesteśmy świadomi, że Lawrence ma więcej trudności na głowie niż jest w stanie udźwignąć, a ci, których mieliśmy za jego sojuszników mogli nim cały czas manipulować. W scenie (w której występuje Dryden Rainsa dając z siebie wszystko), która ma miejsce w kwaterze główniej brytyjskiej armii w Kairze, którą filmowano w Plaza de Espana w Sevilli w Hiszpanii.
Ta sama lokacja służy jako tło scen na Naboo w „Ataku klonów”. Ale Lucas w swoim hołdzie idzie o krok dalej. Nie tylko kręcił w tym samym miejscu, ale uchwycił też ujęcie i ruch. W „Lawrencie z Arabii” Dryden (Rains), generał Allenby (Jack Hawkins) i pułkownik Brighton (Anthony Quayle) dyskutują o polityce, przechadzając się przed kamerą z kolumnami po prawej stronie ekranu i budynkiem po lewej. Scenę odtworzono prawie dokładnie (z pewnymi efektami specjalnymi, które miały sprawić, że bardziej wygląda to na Naboo), kiedy Anakin i Padmé przybywają na planetę, by omówić karierę polityczną Amidali.
Padmé także może służyć jako pewna analogia dla T.E. Lawrence’a. Ona odbija Naboo z tą samą niespodziewaną siłą i szokiem, który powitał Lawrence’a kiedy dotarł do Aqaby po przekroczeniu pustyni i potem Damaszku. Nikt nie przypuszczał, że ona jest tak zdolną wojowniczką, a biurokraci gdzieś tam za sceną, ciągle starali się podważyć jej sukces.
„Lawrence z Arabii” to przepiękny film, arcydzieło na swoich własnych warunkach i jeden z moich ulubieńców. To cudowne móc dostrzec jak wpływ przedarł się do świata „Gwiezdnych Wojen”. Ten film jest oznaczony jako PG, nie ma w nim żadnych strasznych nadużyć. Najbardziej przerażające sceny dzieją się poza ekranem. To jednak bardzo długi film. Jeśli zamierzacie obejrzeć go z dziećmi rozważcie podzielenie go na dwie noce, przerwa w środku nadaje się na miejsce przerwania. To kolejny klasyk, którym podzieliłem się z moim synem i myślę, że wyszło to im na dobre.
DARKI2013-12-07 09:59:24
Polecam, "Lawrence z Arabii" to mój ulubiony film, mam na dvd jego zremasterowaną rozszerzoną wersję.
Warto dodać, że jednym z jego fanów jest jeszcze Steven Spielberg dla którego był on inspiracją do tworzenia własnych filmów o czym sam nie raz mówił w wywiadach.
Matek2013-12-03 21:12:26
Mam oryginał na DVD od ... 10-12 lat ?
Nie widziałem jeszcze ... ;/ Może już pora ? :)
Kasis2013-12-03 20:09:31
Od lat mówiłam sobie, że muszę obejrzeć kiedyś ten klasyk i jakoś dotąd tego nie zrobiłam. Teraz mam jeszcze więcej powodów.