TWÓJ KOKPIT
0

John Williams :: Świat Filmu

John Towner Williams, kompozytor

Biografia:

John Williams urodził się w nocy z 8 na 9 lutego 1932 w Nowym Jorku, dokładnie na Long Island, ale w 1948 cała rodzina przeniosła się do Los Angeles. Muzyka w domu Williamsów była obecna od zawsze, po części dlatego, że ojciec Johna Williamsa, Johny Williams był perkusistą jazzowym, przez wiele lat występującym w Kwintecie Raymonda Scotta, ale też w radiu CBS . W wieku 15 lat miał już własny zespół jazzowy i zdecydował, że będzie pianistą. W wieku 19 lat mógł się pochwalić swą pierwszą skomponowaną sonatą. W tym czasie uczęszczał na zajęcia do UCLA w Kaliforni, a także prywatnie rozwijał się kompozytorsko pod okiem Mario Castelnuovo-Tedesco. Potem studiował w miejskim College’u w Los Angeles pod okiem Roberta van Epsa, który współpracował w tym czasie z MGM. Następnie Williams odsłużył wojsko w Siłach Powietrznych, acz przez większość czasu i tak był dyrygentem w kompanii reprezentacyjnej. Po wojsku wrócił do Nowego Jorku, gdzie studiował grę na fortepianie w Juiliard School, pod okiem Madame Rosiny Lhevinne. W między czasie pracował jako pianista jazzowy zarówno na potrzeby klubów jak i wytwórni płytowych. Następnie wrócił do Los Angeles, by rozpocząć pracę w przemyśle filmowym. Współpracował z takimi nazwiskami jak Bernard Hermann, Alfred Newman, Lionek Newman, Dimitri Tiomkin czy Franz Waxman. Początkowo grał, a potem też tworzył, na potrzeby telewizji. To John Williams zagrał słynną fortepianową solówkę Henry’ego Mancini’ego z serialu „Peter Gunn”. Dziś ów utwór przede wszystkim jest kojarzony z “The Blues Brothers”. Było to w roku 1958. Ale już wtedy pracował jako orkiestrator dla Foxa i Columbii. Próbował też swych sił na polu muzyki popularnej, współpracując między innymi z Boris Day, Mahalią Jackson czy Viciem Damone oraz Barbarą Ruick. Barbara była piosenkarką i aktorką, w roku 1956 wyszła za Johna Williamsa. Razem mieli trójkę dzieci. Ich córka jest obecnie lekarzem, a synowie Joseph i Mark poszli w ślady ojca, lecz skoncentrowali się przede wszystkim na rocku.

W latach 60. za swe prace dla telewizji dostał nagrodę Emmy. W tym czasie tworzył muzykę między innymi do serialu „Zagubieni w kosmosie” czy „Wyspa Gilligana”. Przełomem w karierze był film „Skrzypek na Dachu” z 1971. I choć Williams raczej adaptował tam muzykę, niż tworzył własną, zgarnął swą pierwszą statuetkę Oskara. W międzyczasie dostał też nagrodę Grammy. Skomponował muzykę między innymi do filmów „Jane Eyre”, „Trzęsienie ziemi”. Był sławny i zdawało się, że osiągnął swój najlepszy okres. W tym okresie spotkał się z młodym reżyserem Stevenem Spielbergiem, który miał w swym dorobku jedynie „Pojedynek na szosie”. Film doceniony, ale Spielberg nie miał jeszcze dość słabą pozycję w Hollywood, jednak Williams zdecydował się na współpracę, z obiecującym reżyserem. „Sugarland Express” z 1974 było filmem dobrze przyjętym, ale nie kasowym. Zarówno Williams jak i Spielberg byli zadowoleni z współpracy i rok później znów stworzyli razem kolejny film – „Szczęki” (1975). Za ten film Williams dostał swego drugiego Oskara (pierwszego w kategorii muzyka oryginalna), a obaj wiedzieli już, że współpraca im odpowiada. Zostali niebawem okrzyknięciu parą magicznych dzieciaków Hollywood, a ich wspólne filmy zaczęły przechodzić do legendy. Spielberg rozumiał ideę Williamsa, żeby w film był przepełniony muzyką, by ta wylewała się z niego, nie zagłuszała go, ale po wyjściu z kina na długo pozostawała w pamięci. Williams był zawsze zafascynowany twórczością Ryszarda Wagnera, ciągle łaził mu po głowie, pomysł wykorzystania leitmotivu – czyli tematu do postaci, który przewijałby się przez cały film. I choć w pewnych aspektach było to znane w Hollywood, nikt nie podchodził do tego na tyle poważnie, by Williams mógł pójść w kierunku, w którym by chciał.

Do czasu. Kiedy George Lucas kręcił „Gwiezdne Wojny” miał pewne pomysły muzyczne. Z jednej strony ciążyła na nim presja by film był nowoczesny, więc Lucas sam poważnie się zastanawiał, czy Gwiezdna Saga nie powinna być muzycznie zobrazowana rodzącym się wówczas heavy metalem. Tu należy wspomnieć, że metal był w tym czasie mocno kojarzony z fantastyką, a klasyczna muzyka filmowa przeżywała kryzys. George, która sam się bawił trochę w komponowanie muzyki, był mimo wszystko pod wrażeniem „Odysei kosmicznej 2001” Stanleya Kubrika. Film ten zyskał z czasem miano własnego gatunku filmowego, zwanego kosmicznym baletem. Dźwięk, muzyka klasyczna oraz ujęcia i efekty specjalne zlewały się tam, tworząc niezapomniany obraz o wyjątkowych walorach artystycznych. Lucas nie chciał kopiować samego pomysłu, gdyż wiedział, że jego film jest przeznaczony dla większej grupy odbiorców, ale coś z Kubrika w nim pozostało. Dopytywał się znajomych reżyserów, kto mógłby zrobić muzykę do jego kosmicznego dzieła, ale przez większość czasu był w kropce. W tym momencie Spielberg poradził mu Williamsa. Lucas wtedy był reżyserem dwóch filmów – „THX 1138”, który choć wysoko oceniony przez krytykę, był klapą, oraz „Amerykańskiego Graffiti”, z legendarną rockową muzyką. Jednak obu filmom daleko było do sukcesu „Szczęk”. John Williams był mile zaskoczony wymaganiami Lucasa. George przygotował na spotkanie z kompozytorem roboczą wersję filmu z podkładem muzycznym. Wykorzystał oczywiście klasykę, by nadać filmowi odpowiednią oprawę. W ten sposób Lucas pokazał Williamsowi, jaką emocjonalność i jakie tempo oraz jaki ostateczny efekt, chciałby uzyskać. Co ciekawe Williamsa zdobył nie tylko przygotowaniem, ale także tym, że zapewne nieświadomie, użył wiele z kompozycji Ryszarda Wagnera, w dodatku pewnie niechcący wskazując trochę leitmotiv. Williams po raz pierwszy w życiu dostał bardzo konkretne zamówienie na muzykę. I zaszalał. Ścieżka dźwiękowa z „Gwiezdnych Wojen” nie tylko na stałe wpisała się do kultury masowej, ale zmieniła też muzykę filmową. Muzyka z „Gwiezdnych Wojen” stała się najlepiej sprzedającą muzyka w historii kina. Sam singiel zawierający utwór z kantyny Mos Eisley i główny temat, zawędrował na pierwsze miejsca list przebojów, na kilka tygodni skutecznie konkurując z całą muzyką popularną. Sama ścieżka dźwiękowa sprzedała się w przynajmniej 4 milionach legalnych kopii. Leitmotiv na stałe zagościł w kinie, a instrumentalna, symfoniczna muzyka filmowa wróciła do łask. A Williams na stałe zaczął współpracować z Lucasem. Do muzyki tej powrócił przy realizacji „Imperium Kontratakuje”. To właśnie na potrzeby tego filmu stworzył fenomenalny „Marsz Imperialny” mający być motywem Dartha Vadera. Nie było szans, by nie powrócił przy „Powrocie Jedi”.

W styczniu 1980 Williams został dziewiętnastym dyrygentem Boston Pops Orchestra. Wraz z nią organizował tourne po stanach w latach 1985, 1987 i 1992 oraz Japonii w 1987.Obecnie posiada tytuł Boston Pops Laureate Conductor, który przyjął po przejściu na emeryturę w grudniu 1993. Posiada również tytuł Artist-in-Residence w Tanglewood. Jednak najczęściej współpracuje z Londyńską Orkiestrą Symfoniczną, z którą nagrał muzykę do większości swych słynnych filmów. Gościnnie występował z wieloma innymi orkiestrami jak choćby Chicago Symphony.

3 marca 1974 jego żona Barbara zmarła na wylew krwi do mózgu. Williams został sam z trójką dzieci, jednak właśnie lata 80., które były dla niego najbardziej szczytowym momentem kariery, odmieniły trochę jego los. Zakochał się w dekoratorce wnętrz i 9 czerwca 1980 ożenił się powtórnie, tym razem z Samantą Winslow, z którą żyje do dziś.

Po „Gwiezdnych Wojnach” stworzył muzykę między innymi do „Supermana” (1978), „1941” (1978), „Imperium kontratakuje” (1980), „Poszukiwaczy Zaginionej Arki” (1981), „E.T.” (1982), „Powrotu Jedi” (1983) [gdzie pomagał mu jego syn Joseph Williams], „Indiana Jones i Świątynia Zagłady” (1984), „Imperium Słońca” (1987), „Urodzony 4 lipca” (1989) czy „Indiana Jones i Ostatnia Krucjata” (1989).

W latach 90. Williams postanowił przystopować i przejść na swoistą emeryturę. Nie oznaczało to bynajmniej końca komponowania, ale raczej ograniczenie go, wybieranie kilku pozycji, a nie kilkunastu. Williams zdecydowanie opierał się trendom Hollywood, gdzie pod pseudonimem uznanego kompozytora tworzyły całe zastępy mniej utalentowanych i znanych. Tak choćby jest z Hansem Zimmerem, który przez pewien czas firmował kompozycje Klauda Badelta. Williams przede wszystkim postanowił trzymać się kilku reżyserów – Spielberga, Lucasa, Chrisa Columbus („Kevin sam w domu”, a ostatnio też „Harry Potter”) czy przez pewien czas Olivera Stone’a (niestety z tym ostatnim współpraca ustała). W tym czasie skomponował między innymi muzykę do „Hooka” (1991), „JFK” (1991), „Jurassic Park” (1993), „Listy Schindlera” (1993), „Nixon” (1995), „Amistad” (1997), „Szeregowiec Ryan” (1998), „ Patriota” (2000), „Harry Potter i Kamień filozoficzny” (2001), „Harry Potter i komnata tajemnic” (2002), „Harry Potter i więzień Azkabanu” (2004), „Terminal” (2004), „Złap mnie jeśli potrafisz” (2002), „Raport mniejszości” (2002), czy „A.I. Sztuczna Inteligencja” (2001). Tryumfalnie powrócił też do nowych „Gwiezdnych Wojen”. „Mroczne Widmo” przyjęte było różnie, ale jeśli chodzi o muzykę, mało kto krytykował Williamsa. Sam soundtrack został uznany za jeden z najlepszych w całej sadze, a utwór „Duel of the Fates” stał się kolejnym symbolem „Gwiezdnych Wojen”. W „Ataku klonów” Williams połączył brzmienie muzyki symfonicznej z gitarą elektryczną, ale utwór ten nie znalazł się w filmie. Zresztą „Klony” są najmniej dopracowane muzycznie, bo z różnych względów wykorzystano tam także muzykę, która powstała na potrzeby „Mrocznego Widma”, zamiast nagrać ją na nowo. Tematy z filmów „Harry Potter” czy „Park Jurajski” pojawiały się później w ich kontynuacjach, nie zawsze zaaranżowane przez samego Williamsa, ale nikt nie wyobrażał sobie nawet, by ich mogło tam zabraknąć.

Ale John Williams może się poszczycić nie tylko muzyką filmową. Skomponował wiele utworów, w tym także symfonię, koncert wiolonczelowy, a także tematy przewodnie do Imprez sportowych w tym 1984 w Los Angeles, 1988 w Seulu, 1996 w Atlancie czy 2002 w Salt Lake City.

John Williams należy do obrońców Nowej Trylogii, między innymi dlatego, że miał okazję wrócić do muzycznej legendy, którą stworzył. Sam niejednokrotnie stwierdził, że o ile robiąc muzykę do kontynuacji danego filmu, nawet używając leitmotivu można w pewien sposób ukazać też rozwój bohatera, o tyle filmy tak bliskie, a jednocześnie tak dalekie oryginałowi jak prequele „Gwiezdnych Wojen” dają możliwość ciekawych interpretacji i innego spojrzenia na utwory muzyczne. Williams chciał by nowy motyw Anakina Skywlakera z „Mrocznego Widma” ewoluował delikatnie w znany „Marsz Imperialny” z części na część.

Należy do najczęściej nagradzanych ludzi w Hollywood. Zdobył 5 Oskarów, 4 Złote Globy, 7 nagród BAFTA oraz 10 Grammy. Dzięki 45 nominacjom do Oskara wraz z Alfredem Newmanem jest drugim najczęściej nagradzanym przez Amerykańską Akademię Filmową kompozytorem , więcej nominacji ma tylko Walt Disney. Ostatnim filmem do którego Williams skomponował muzykę jest "Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki".

Nagrody:

2006: Wyznania gejszy Złoty Glob najlepsza muzyka
2006: Gwiezdne Wojny - Epizod 3: Zemsta Sithów Nagroda Główna Saturn najlepsza muzyka
2004: Nagroda specjalna Saturn całokształt twórczości
2002: A.I. Sztuczna inteligencja Saturn najlepsza muzyka
1999: Szeregowiec Ryan Grammy najlepsza muzyka
1998: Siedem lat w Tybecie Najlepsza muzyka filmowa Grammy
1995: Lista Schindlera Grammy najlepsza muzyka
1994: Lista Schindlera Oscar najlepsza muzyka
1994: Lista Schindlera BAFTA najlepsza muzyka
1989: Imperium słońca BAFTA najlepsza muzyka
1983: E.T. Oscar najlepsza muzyka
1983: E.T. Złoty Glob najlepsza muzyka
1983: E.T. Saturn najlepsza muzyka
1983: E.T. BAFTA najlepsza muzyka
1983: E.T. Grammy najlepsza muzyka
1982: Poszukiwacze zaginionej arki Saturn najlepsza muzyka
1982: Poszukiwacze zaginionej arki Grammy najlepsza muzyka
1981: Gwiezdne Wojny - Epizod 5: Imperium kontratakuje BAFTA najlepsza muzyka
1981: Gwiezdne Wojny - Epizod 5: Imperium kontratakuje Grammy najlepsza muzyka
1980: Superman Grammy najlepsza muzyka
1979: Bliskie spotkania trzeciego stopnia Grammy najlepsza muzyka
1979: Superman Saturn najlepsza muzyka
1979: Gwiezdne Wojny: Epizod 4 - Nowa nadzieja BAFTA najlepsza muzyka
1978: Gwiezdne Wojny: Epizod 4 - Nowa nadzieja Oscar najlepsza muzyka
1978: Gwiezdne Wojny: Epizod 4 - Nowa nadzieja Saturn najlepsza muzyka
1978: Gwiezdne Wojny: Epizod 4 - Nowa nadzieja Złoty Glob najlepsza muzyka
1978: Gwiezdne Wojny: Epizod 4 - Nowa nadzieja Grammy najlepsza muzyka
1978: Bliskie spotkania trzeciego stopnia Saturn najlepsza muzyka
1976: Szczęki Oscar najlepsza muzyka
1976: Szczęki Złoty Glob najlepsza muzyka
1976: Płonący wieżowiec najlepsza muzyka BAFTA
1976: Szczęki Grammy najlepsza muzyka
1976: Szczęki nagroda im. Anthony'ego Asquitha za najlepszą muzykę BAFTA
1972: Skrzypek na dachu Oscar najlepsza muzyka


Filmografia:

2008: Indiana Jones i Królestwo Kryształowej Czaszki (Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull)
2005: Wojna światów (War of the Worlds)
2005: Wyznania gejszy (Memoirs of a Geisha)
2005: Monachium (Munich)
2005: Gwiezdne Wojny - Epizod 3: Zemsta Sithów (Star Wars: Episode III: Revenge of the Sith)
2004: Terminal (Terminal, The)
2004: Harry Potter i więzień Azkabanu (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban)
2004: Empire of Dreams: The Story of the Star Wars Trilogy
2004: Revamping of Dracula, The
2004: Once Upon a Jedi
2003: Declaration of Independence
2003: Herr Lehmann
2003: Catch Me If You Can: Frank Abagnale, Jr., Between Reality and Fiction
2003: Gwiezdne Wojny: Wojny Klonów (Star Wars: Clone Wars)
2003: Scoring 'Catch Me If You Can'
2003: Indiana Jones: Making the Trilogy
2002: Hunt, The
2002: Gwiezdne Wojny - Epizod 2: Atak Klonów (Star Wars - Episode 2: Attack of the Clones)
2002: Złap mnie, jeśli potrafisz (Catch Me if You Can)
2002: Harry Potter i Komnata Tajemnic (Harry Potter and the Chamber of Secrets)
2002: Lighting AI
2002: Reflections of Evil
2002: E.T. the Extra-Terrestrial: 20th Anniversary Celebration
2002: E.T. Reunion, The
2002: Raport mniejszości (Minority Report)
2001: Horse, The
2001: Harry Potter i ja: Opowieść Joanne Kathleen Rowling (J.K. Rowling: Harry Potter and Me)
2001: Harry Potter i Kamień Filozoficzny (Harry Potter and the Sorcerer's Stone)
2001: Park Jurajski 3 (Jurassic Park III)
2001: Jurassic Park Phenomenon: A Discussion with Author Michael Crichton, The
2001: John Williams: Muzyka ze "Szczęk 2" (John Williams: The Music of 'Jaws 2')
2001: Making of 'Jaws 2', The
2001: R2-D2: Beneath the Dome
2001: A.I. Sztuczna inteligencja (Artificial Intelligence: AI)
2000: Na wojennej ścieżce
2000: Patriota (Patriot, The)
1999: Młody Indiana Jones: Tajemnica bluesa (Adventures of young indiana jones: mystery of the blues, The)
1999: Gwiezdne Wojny - Epizod 1: Mroczne Widmo (Star Wars - Episode 1: The Phantom Menace)
1999: Prochy Angeli (Angela's Ashes)
1999: Nieukończona podróż (Unfinished Journey, The)
1998: Mamuśka (Stepmom)
1998: Szeregowiec Ryan (Saving Private Ryan)
1997: Gwiezdne Wojny
1997: Rebel Heroes
1997: Amistad
1997: Siedem lat w Tybecie (Seven Years in Tibet)
1997: Zaginiony Świat: Jurassic Park (Lost World: Jurassic Park, The)
1997: Rosewood w ogniu (Rosewood)
1996: Uśpieni (Sleepers)
1995: Sabrina
1995: Nixon
1993: Lista Schindlera (Schindler's List)
1993: Park Jurajski (Jurassic Park)
1992: Za horyzontem (Far and Away)
1992: Amazing Stories: Book One
1992: Kevin sam w Nowym Jorku (Home Alone 2: Lost in New York)
1991: Hook
1991: JFK
1990: Kevin sam w domu (Home Alone)
1990: Stanley i Iris (Stanley & Iris)
1990: Uznany za niewinnego (Presumed Innocent)
1989: Urodzony 4 lipca (Born on the Fourth of July)
1989: Indiana Jones i ostatnia krucjata (Indiana Jones and the Last Crusade)
1989: Na zawsze (Always)
1988: Przypadkowy turysta (Accidental tourist, The)
1987: Czarownice z Eastwick (Witches of Eastwick, The)
1987: Superman IV (Superman IV: The Quest for Peace)
1987: Szczęki 4 - Zemsta (Jaws: The Revenge)
1987: Imperium słońca (Empire of the Sun)
1985: Niesamowite historie (Amazing Stories)
1984: Indiana Jones i świątynia zagłady (Indiana Jones and the Temple of Doom)
1984: Rzeka (River, The)
1983: Szczęki 3 (Jaws 3-D)
1983: Gwiezdne Wojny - Epizod 6: Powrót Jedi (Star Wars - Episode VI: Return of the Jedi)
1982: Obcy z innej planety (Aliens From Another Planet)
1982: Yes, Giorgio
1982: E.T. (E.T. the Extra-Terrestrial)
1982: Jego eminencja (Monsignor)
1981: Serce robota (Heartbeeps)
1981: Poszukiwacze zaginionej arki (Raiders of the Lost Ark)
1980: Czy leci z nami pilot? (Airplane!)
1980: SPFX: The Empire Strikes Back
1980: Gwiezdne Wojny - Epizod 5: Imperium kontratakuje (Star Wars: Episode V - The Empire Strikes Back)
1979: Dracula
1979: 1941
1978: Star Wars Holiday Special, The
1978: Szczęki 2 (Jaws 2)
1978: Superman
1978: Furia (Fury, The)
1977: Gwiezdne Wojny: Epizod 4 - Nowa nadzieja (Star Wars)
1977: Bliskie spotkania trzeciego stopnia (Close Encounters of the Third Kind)
1977: Czarna niedziela (Black Sunday)
1976: Bitwa o Midway (Midway)
1976: Intryga rodzinna (Family plot)
1976: Przełomy Missouri (Missouri Breaks, The)
1975: Szczęki (Jaws)
1975: Akcja na Eigerze (Eiger Sanction, The)
1974: Trzęsienie ziemi (Earthquake)
1974: Sugarland Express (Sugarland Express, The)
1974: Cowboys, The
1974: Conrack
1974: Płonący wieżowiec (Towering Inferno, The)
1973: Człowiek który kochał 'Tańczącą Kotkę' (Man Who Loved Cat Dancing, The)
1973: Przepustka dla marynarza (Cinderella Liberty)
1973: Długie pożegnanie (Long Goodbye, The)
1973: Tom Sawyer
1973: W pogoni za papierkiem (Paper Chase, The)
1972: Obrazy (Images)
1972: Kowboje (Cowboys, The)
1972: Tragedia "Posejdona" (Poseidon Adventure, The)
1972: Screaming Woman, The
1972: Pete i Tillie (Pete 'n' Tillie)
1971: Skrzypek na dachu (Fiddler on the Roof)
1970: Jane Eyre
1970: Historia kobiety (Storia di una donna)
1969: Tatuś wyrusza na polowanie (Daddy's Gone A-Hunting)
1969: Koniokrady (Reivers, The)
1969: Goodbye, Mr. Chips
1968: Heidi
1968: Sergeant Ryker
1967: Poradnik żonatego mężczyzny (Guide for the Married Men, A)
1967: Code Name: Heraclitus
1967: Fitzwilly
1967: Dolina lalek (Valley of the Dolls)
1966-1967: Time Tunnel, The
1966: Szlachetna rasa (Rare Breed, The)
1966: Jak ukraść milion dolarów (How to Steal a Million)
1966: Nieustraszony Bill (Plainsman, The)
1966: Penelope
1966: Nie z moją żoną! (Not with My Wife, You Don't!)
1965: Katherine Reed Story, The
1965-1968: Zagubieni w Kosmosie (Lost in Space)
1965: John Goldfarb, Please Come Home
1965: None but the Brave
1964: Gilligan's Island: Marooned
1964: Koszmar w Chicago (Nightmare in Chicago)
1964: Zabójcy (Killers, The)
1963-1965: Kraft Suspense Theatre
1963-1967: Bob Hope Presents the Chrysler Theatre
1963: Gidget wyrusza do Rzymu (Gidget Goes to Rome)
1963: Diamond Head
1962-1971: Virginian, The
1962: Empire
1962: Flashing Spikes
1962: Bachelor Flat
1961-1963: Alcoa Premiere
1961: Stark Fear
1961: Secret Ways, The
1960-1962: Checkmate
1960: I Passed for White
1960: Because They're Young
1959: Gidget
1958: Daddy-O
1957-1962: Tales of Wells Fargo
1957-1962: Bachelor Father
1957-1965: Wagon Train
1957-1960: M Squad
1953-1962: General Electric Theater



Opracował Lord Sidious


TAGI: John Williams (29)
Loading..