W latach siedemdziesiątych nikt jeszcze nie wiedział jak będzie wyglądać ostatecznie muzyka do Gwiezdnych Wojen. Jeszcze przed ukończeniem filmu pojawiały się różne pomysły i propozycje. Swego czasu nawet Lucas zastanawiał się nad muzyką Heavy Metalową. Dziś może wyglądać to śmiesznie, ale kiedyś tak nie było. Metal po pierwsze był nowym rodzajem muzyki, wręcz technicznym osiągnięciem, które by doskonale pasowało do technicznego potworka Lucasa, jakim z pewnością były Gwiezdne Wojny. Z drugiej strony, sami autorzy tego rodzaju muzyki często odwołują się do mistycyzmu, mitologii czy nawet fantastyki. Lucas miał jeszcze inne pomysły. Sam się swego czasu zajmował komponowaniem i udźwiękowieniem, więc mógł samemu coś zaaranżować. Acz niekoniecznie z dobrym skutkiem, gdyż obecnie George raczej nie chce przedstawiać się jako muzyk. Jednak udźwiękowienie filmu Lucasa bardzo pociągało. Swój wkład w to, miała z pewnością „2001: Odyseja Kosmiczna” Stanleya Kubrika, która w sposób perfekcyjny wykorzystywała muzykę klasyczną (nie jest to jedyny film, w którym Kubrik zastosował to rozwiązanie). Odyseja była kosmicznym baletem, który w jakiś sposób inspirował innych twórców. Zresztą nie ukrywajmy, że i tak pod roboczą wersję filmu Lucas podłożył muzykę klasyczną.
Dopiero przyjaciel Lucasa – Steven Spielberg polecił mu kompozytora Johna Williamsa. Lucas skontaktował się z Williamsem i bardzo szybko doszli do porozumienia. Przede wszystkim, dzięki temu, ze Lucas trochę bawił się muzyką, a na dodatek miał już pierwszą wersję udźwiękowienia filmu, rozmowa poszła bardzo gładko. John Williams był bardzo zadowolony ze wstępnych założeń. Jeszcze bardziej podobało mu się to, że Lucas wiedział dokładnie czego chciał, jaki efekt powinni uzyskać. Muzyka powinna być nośnikiem pewnych emocji – dobre dopasowanie klasycznych utworów bardzo pomogło Williamsowi. Maestro był ucieszony też tym, że w kilku miejscach przewinął się Ryszard Wagner, duchowy mentor Williamsa. To właśnie z twórczości Wagnera, a w szczególności oper (przy okazji warto przeczytać newsa o powiązaniach Lucasa i Wagnera, podobieństwach między „Pierścieniem Nibelungów” a Gwiezdną Sagą, który znajduje się tutaj). Z Wagnera Williams zaczerpnął motyw przewodni, a co za tym idzie sposób komponowania muzyki. Miała ona towarzyszyć bohaterom, ich emocją, ale też miejscom i akcji. To było wyznacznikiem i jak się okazało, genialnie się sprawdziło.
Zupełnie abstrahując od sukcesu jakim były „Gwiezdne Wojny”, warto powiedzieć trochę o komercyjnym sukcesie muzyki. Trafiła ona na szczyty, ale głównie za sprawą popularności filmu. Co ciekawe, było to w maju, czerwcu, lipcu. Potem wszystko powinno było przycichnąć. Ale dopiero się rozkręcało. Poza głównym motywem furorę robił też temat z Kantyny w Mos Eisley – owadzi Jazz, również stworzony przez Johna Williamsa. Najlepsze jest to, że późnią jesienią roku 1977, przez prawie dwa tygodnie, muzyka z „Gwiezdnych Wojen” była przebojem numer 1 (nie w dziesiątce, czołówce, acz na samym szczycie), przez prawie dwa tygodnie, w kilku amerykańskich rozgłośniach radiowych.
W „Imperium Kontratakuje” i „Powrocie Jedi” Williams miał już trochę inną robotę do zrobienia. Oczywiście doszły nowe motywy muzyczne, ale przede wszystkim Williams w wielu miejscach miał co przetwarzać i do czego nawiązywać.
Dziś bardzo trudno zliczyć wszystkie wydania muzyki z trylogii, z prostego względu, że na rynku pojawiło się bardzo wiele ich wersji, mniej lub bardziej autoryzowanych. Stąd będzie to raczej przegląd światopoglądowy, niż dokładny. Wraz z filmami pojawiły się soundtracki na płytach winylowych i kasetach. W Polsce bez problemu można było kupić pirackie wersje. Oficjalne wydania były zarówno jedno jak i dwupłytowe (np. z TESB).
Pod koniec lat 80. i w połowie 90. zaczęły jak grzyby po deszczu pojawiać zbiorowe albumy z trylogii, zazwyczaj nagrywane przez inne orkiestry (a nie Londyńską Orkiestrę Symfoniczną). Nie była to też typowa muzyka filmowa, i bynajmniej nie dlatego, że są to całe utwory (co zresztą się zdarzało na oficjalnych albumach) a nie ścieżki, gdzie czasem oryginalne utwory na siebie nachodzą czy w ogóle się mieszają. Problemem było przede wszystkim to, że aby móc spokojnie wydać taką płytę, trzeba było tę muzykę trochę zmodyfikować. Najczęściej było modyfikowane tempo, czasem też potrafiono przeskoczyć o oktawę, albo dokonywano aranżacji utworu na zupełnie innych instrumentach. Aranżacji utworów z klasycznej trylogii dokonywano także i poza albumami. Doskonałym przykładem jest tu Marsz Imperialny wykonany przez Metallicę. Idealnym przykładem takiego albumu jest nagrany w 1991 Star Wars Trilogy w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej ze stanu Utah.
Widząc zapotrzebowanie rynku, Lucas nie mógł pozwolić, by ktoś inny spijał słodki nektar z jego kwiatów. W marcu 1990 na Ranczu Skywalkera nagrano album z muzyką z trylogii. Dyrygentem został sam John Williams, a pod jego batutą nagrano dość wierną wersję muzyki z trylogii, miejscami tylko bardziej zalbumizowaną – np. utwór The Forest Battle. Składał się on z następujących utworów:1 Star Wars - Main Theme (Star Wars)
2 Princess Leia (Star Wars)
3 The Little People (Star Wars)
4 The Imperial March (The Empire Strikes Back)
5 Yoda's Theme (The Empire Strikes Back)
6 Parade of the Ewoks (Return of the Jedi)
7 The Asteroid Field (The Empire Strikes Back)
8 Luke and Leia (Return of the Jedi)
9 The Cantina Band (Star Wars)
10 Here They Come! (Star Wars)
11 Jabba The Hutt (Return of the Jedi)
12 The Forest Battle (Return of the Jedi)
13 Throne Room and Finale (Star Wars)
Ciekawostką jest to, że zamiast zaspokoić żądania rynku, te „strzępki” muzyki tylko zwiększyły głód na pełne albumy. W roku 1994 wydano takowy, pt. „Star Wars Trilogy” – antologia. Składała się ona z 4 płyt i było to ostatnie wydanie oryginalnej muzyki z Gwiezdnych Wojen. Dziś to już tylko kolekcjonerska gratka. Trzy pierwsze dyski zawierały wydania jednopłytowe oryginalnych filmów. Czwarty dysk to utwory, które znalazły się w filmie, ale nie na soundtacku, a także alternatywne wersje utworów.Dysk 1:
1. Twentieth Century Fox Fanfare With Cinema Scope Extension
2. Star Wars Theme
3. Imperial Attack 4. Desert/The Robot Auction 5. Little People Work 6. Princess Appears 7. Land of the Sand People 8. Return Home 9. Inner City 10. Mouse Robot/Blasting Off 11. Rescue of the Princess 12. Walls Converge 13. Ben's Death/Tie Fighter Attack 14. Princess Leia's Theme 15. Last Battle 16. Throne Room [End Titles] Dysk 2: 1. Twentieth Century Fox Fanfare With Cinema Scope Extension 2. Star Wars Theme 3. Luke's Escape 4. Luke's Rescue 5. Imperial March (Darth Vader's Theme) 6. Battle in the Snow 7. Luke's First Crash 8. Rebels Escape Again 9. Asteroid Field 10. Yoda's Theme 11. Han Solo and the Princess 12. Training of a Jedi Knight 13. Magic Tree 14. Yoda and the Force 15. City in the Clouds 16. Lando's Palace 17. Duel 18. Hyperspace 19. Star Wars Finale Dysk 3: 1. Twentieth Century Fox Fanfare With Cinema Scope Extension 2. Star Wars Theme 3. Han Solo Returns 4. Fight in the Dungeon 5. Return of the Jedi 6. Emperor Arrives 7. Death of Yoda 8. Parade of the Ewoks 9. Luke and Leia 10. Emperor Confronts Luke 11. Into the Trap 12. First Ewok Battle/Fight With the Fighters 13. Forest Battle 14. Final Duel/Into the Death Star 15. Emperor's Death 16. Darth Vader's Death 17. Through the Flames 18. Leia Breaks the News/Funeral Pyre for a Jedi 19. Ewok Celebration/ Finale Dysk 4: 1. Twentieth Century Fox Fanfare With Cinema Scope Extension 2. Star Wars Theme [Alternate Version] 3. Heroic Ewok/The Fllet Goes into Hyperspace 4. Hive of Villainy 5. Destruction of Alderaan 6. Drawing the Battle Lines/Leia's Instructions 7. Ewok Battle 8. Attack Postion 9. Crash Landing 10. Cantina Band 11. Lapti Nek 12. Cantina Band, No. 2 13. Faking the Code 14. Brother and Sister 15. Standing By 16. Leia Is Wounded/Luke and Vader Duel 17. Carbon Freeze/Luke Pursuses the Captives/Departure of Boba Fett 18. Losing a Hand 19. Return of the Jedi [Alternate Version] 20. Lea Breaks the News [Alternate Version]/Funeral Pyre for a Jedi 21. Ewok Celebration
Przez długi czas nic się nie działo w świecie muzycznym Gwiezdnych Wojen. Aż do wersji specjalnej. Wydano wtedy praktycznie najwierniejszą edycję muzyki z filmów. Soundtrack tym razem był przede wszystkim ścieżką dźwiękową, nagrywaną specjalnie pod film, w ten sam sposób zmiksowaną, tyle, że wydaną na płytach CD i kasetach. Były to wydania dwupłytowe. Zawierały utwory, których wcześniej nie dołączano, a także niektóre wersje alternatywne (raczej chodzi o inne nagrania, czasem różniące się tempem, niż inne utwory). Jeden z takich rzeczy jest w praktyce ukryty na pierwszej płycie „Nowej Nadziei”. Ostatni utwór kończy się i następuje cisza. Należy spokojnie tę ciszę przeczekać by usłyszeć kilka alternatywnych nagrań głównego tematu. Album ten składał się z następujących utworów:Dysk 1
1. 20th Century Fox Fanfare
2. Main Title/Rebel Blockade Runner
3. Imperial Attack
4. The Dune Sea Of Tatooine/Jawa Sandcrawler
5. The Moisture Farm
6. The Hologram/Binary Sunset
7. Landspeeder Search/Attack Of The Sand People
8. Tales Of A Jedi Knight/Learn About The Force
9. Burning Homestead
10. Mos Eisley Spaceport
11. Cantina Band
12. Cantina Band #2
13. Binary Sunset (Alternate)
Dysk 2:
1. Princess Leia's Theme
2. The Millennium Falcon/Imperial Cruiser Pursuit
3. Destruction Of Alderaan
4. The Death Star/The Stormtroopers
5. Wookiee Prisoner/Detention Block Ambush
6. Shootout In The Cell Bay/Dianoga
7. The Trash Compactor
8. The Tractor Beam/Chasm Crossfire
9. Ben Kenobi's Death/Tie Figther Attack
10. The Battle Of Yavin (Launch From The Fourth Moon/X-Wings Draw Fire/Use The Force)
11. The Throne Room/End Title
Oczywiście podobne albumy były także z innych epizodów. Najmniej ciekawym, jeśli chodzi o zmiany czy dodatki, był z pewnością album z „Imperium kontratakuje”. Składał się z następujących utworów: Dysk 1:
1. 20th Century Fox Fanfare
2. Main Title/The Ice Planet Hoth
3. The Wampa's Lair/Vision Of Obi-Wan/Snowspeeders Take Flight
4. The Imperial Probe/Aboard The Executor
5. The Battle Of Hoth (Ion Cannon/Imperial Walkers/Beneah The At-At/Escape In The Millennium Falcon)
6. The Asteroid Field
7. Arrival On Dagobah
8. Luke's Nocturnal Visitor
9. Han Solo And The Princess
10. Jedi Master Revealed/Mynock Cave
11. The Training Of A Jedi Knight/The Magic Tree
Dysk 2:
1. The Imperial March (Darth Vader's Theme)
2. Yoda's Theme
3. Attacking A Star Destroyer
4. Yoda And The Force
5. Imperial Starfleet Deployed/City In The Clouds
6. Lando's Palace
7. Betrayal At Bespin
8. Deal With The Dark Lord
9. Carbon Freeze/Darth Vader's Trap/Departure Of Boba Fett
10. The Clash Of Lightsabers
11. Rescue From Cloud City/Hyperspace
12. The Rebel Fleet/End Title
Ostatnim z serii był oczywiście “Powrót Jedi”, na którym wiele się zmieniło. Zmiany te wynikały z tego, że zmieniła się wizja muzyczna. Sceny w pałacu Jabby oraz końcówkę filmu, nie tylko przerobiono wizualnie, ale i muzycznie. Niestety nie umieszczono tu starych utworów, a jedynie ich nowe wersje. W praktyce też unikalnie, bo poza Jedi Rocks, nigdzie indziej ich nie wydano. Składał się on z następujących utworów: Dysk 1:
1. 20th Century-Fox Fanfare
2. Main Title/Approaching the Death Star/Tatooine Rendezvous [#]
3. Droids Are Captured [#]
4. Bounty for a Wookiee [#]
5. Han Solo Returns
6. Luke Confronts Jabba [#]/Den of the Rancor/Sarlacc Sentence [#]
7. Pit of Carkoon [#]/Sail Barge Assault
8. Emperor Arrives/The Death of Yoda/Obi-Wan's Revelation [#
] 9. Alliance Assembly [#]
10. Shuttle Tydirium Approaches Endor
11. Speeder Bike Chase [#]/Land of the Ewoks [#]
12. Levitation [#]/Threepio's Bedtime Story [#]
13. Jabba's Baroque Recital [#]
14. Jedi Rocks [#]
15. Sail Barge Assault [Alternate Take][*]
Dysk 2:
1. Parade of the Ewoks
2. Luke and Leia
3. Brother and Sister/Father and Son [#]/The Fleet Enters Hyperspace [#]
4. Emperor's Throne Room
5. Batle of Endor I: Into the Trap/Forest Ambush [#]/Scout Walker Scramble
6. Lightsaber [#]/The Ewok Battle
7. Battle of Endor II: Leia Is Wounded-The Duel Begins/Overtaking the Bunker
8. Battle of Endor III: Superstructure Chase [#]/Darth Vader's Death
9. Leia's News/Light of the Force
10. Victory Celebration [#]/End Title
11. Ewok Feast [#]/Part of the Tribe [#]
12. Forest Battle (Concert Suite) [*]
Wydania z czasów Wersji Specjalniej, to nie wszystko. W przypadku utworu Jedi Rocks, utworu, który skomponował Jerry Hey, wydano go także w wersji singla. Nie dotarł on jednak do Polski. Na koniec warto dodać, że wszystkie trzy ścieżki dźwiękowe zostały nominowane do Oskarów, jednak tylko ten pierwszy – z „Nowej Nadziei” zatryumfował. Muzyka z prequeli nie dostała żadnej nominacji.
