Recenzja ShaakTi1138

---

Jest sporo rzeczy, które mnie irytują w sposobie, w jaki Disney podchodzi do kierowania marką SW. Jedną z nich jest (choć może raczej: było, bo powoli się od tego odchodzi) wypuszczanie na rynek dziesiątek wersji oryginalnej trylogii, zwłaszcza „Nowej nadziei”. Są wersje książkowe, komiksowe, w formie gier… I jedną z nich jest „Księżniczka, łajdak i chłopak z Tatooine”, powieść dla młodzieży autorstwa Alexandry Bracken. Przed autorką stanęło zadanie dość trudne: jak opowiedzieć fabułę filmu tak, aby nie powtarzać po raz pięćdziesiąty tego samego? Pani Bracken znalazła sposób całkiem ciekawy, gorzej niestety wyszło jego wykonanie.

Zatem jaki to sposób? Odpowiedź kryje się w samym tytule, pisarka bowiem podzieliła powieść na trzy części pisane z perspektywy Lei, Hana i Luke’a. Co w sumie dało całkiem ciekawy efekt, bo z jednej strony żadne z nich nie ma pełnego obrazu sytuacji - „Księżniczka...” rozpoczyna się od opowieści o Organie, przez co nie wiemy na przykład co działo się na Tatooine. Vader pojawi się praktycznie tylko w części pierwszej, podczas ataku na Gwiazdę Luke nie ma pojęcia kto go ściga. Z drugiej dało to autorce możliwość dopisania scen, których w filmie nie ma. Czyli jesteśmy świadkami tortur Lei czy treningu Luke’a na symulatorze X-winga. Momenty te świetnie rozszerzają nam filmowy kontekst i są zdecydowanie największą zaletą książki. Niestety tutaj wychodzi też mała znajomość świata SW przez Alexandrę. Mimo że deklaruje ona miłość do Sagi już od pierwszych stron wstępu, to nawiązań do innych elementów świata jest mało. Widać, że autorka oglądała filmy i może przeczytała ze dwa przewodniki, bo raz czy dwa wspomina się acklaya czy pazaaka, ale niewiele ponad to. Pełno jest też tu dziwnych „ziemskich” skojarzeń (może w duchu „Nowej nadziei“ Alana Deana Fostera?), z których choćby przyrównywanie przez narratora zachwytu Luke‘a nad zielenią Yavina do picia duszkiem oranżady może wywołać jedynie uśmiech politowania.

No właśnie, bo narrację pisarka też ma specyficzną. Bracken jest autorką powieści fatnasy dla dorastających dziewczyn, co (nie)stety widać. Ma ona tendencję do nadużywania mowy pozornie zależnej (w której to myśli bohaterów wkładane są bez cudzysłowów w usta narratora), dzięki czemu uzyskała efekt bliskości pomiędzy postaciami a medium opowiadającym. Osoby wrażliwsze pewnie to docenią, mnie wszakże niezmiernie irytowało, gdy zostawałam raz po raz zalewana potokiem emocji postaci. Nie można jej jednak zarzucić monotonii w opowiadaniu historii – każda z trzech części jest mocno zróżnicowana pod względem narracji i na przykład mowa pozornie zależna jest bardzo widoczna u Lei, naszej postaci kobiecej (która przecież przeżywa jedne z najokropniejszych chwil swojego życia), ale u Hana już nie tak. Niestety miałam wrażenie, że autorka nie do końca rozumie bohaterów. Najlepiej moim zdaniem wypadała część o Luke’u, bo został przedstawiony w sumie jako dzieciak, który niewiele wie i zachwyca się wszystkim dookoła – bo przecież na Yavinie po raz pierwszy widzi drzewa. Z Hanem – bohaterem tak ikonicznym, którego tak naprawdę ciężko jest dobrze napisać – Alexandra ewidentnie się zmagała, by pokazać jaki to on jest kozacki, ale chyba nie mogła sobie odpuścić, by nie dać długich fragmentów mówiących o tym, że w gruncie rzeczy nasz przemytnik zdawał sobie sprawę, że tak naprawdę ma miękkie serce, a sarkastyczny uśmiech był jedynie pozą. Leia wypadła zaś przedziwnie, bo z jednej strony czuć jej energię i bunt, z drugiej wychodzi strasznie… dziecinnie. Nie wiem, może to nasza wina, że często zapominamy, iż księżniczka miała w epizodzie czwartym tylko (aż?) dziewiętnaście lat, ale podkreślanie z dziecięcym uporem co kilka zdań, że była senatorem, albo stwierdzenie, że Organa „chciała do taty” sprawiło, że się tylko krzywiłam z niesmakiem.

Na wielki plus należy zaliczyć jakość wydania. Okładka jest miękka, lecz mocna, papier solidny, a do tego opowieść okraszono pięknymi reprodukcjami prac koncepcyjnych z filmu.

Sama nie wiem, co myśleć o „Księżniczce...”. Z jednej strony doceniam ciekawy pomysł na książkę i dodanie nowych scen, które bardzo ciekawie wpasowują się w filmy. Z drugiej błędy warsztatowe i brak doświadczenia pisarki jednak mocno mnie raziły. Mam wrażenie, że gdyby dano tę pozycję do napisania komu innemu, wyszłoby to o niebo lepiej. Zastanawiam się też, do kogo właściwie skierowano powieść. Nowych fanów raczej nie zachęci, a czy starzy zechcą po nią sięgnąć, skoro zamiast tego mogą włączyć sobie film? I tu wracamy do punktu wyjścia. Sami sobie odpowiedzcie na to pytanie.

Ocena końcowa

Ogólna ocena: 6/10 Klimat: 4/10 Rozmowy: 6/10 Opis walk: 5/10 Jakość wydania: 9/10