Recenzja Lorda Sidiousa

---

Przyznaję, że jak widzę slogan „biblia dla fanów „Gwiezdnych Wojen”” to nóż mi się otwiera w kieszeni. Biblią są filmy i tylko one. Na pewno nie jakiś nie licencjonowany produkt. I myślę, że tego typu reklama jest bardzo krzywdząca dla książki Chrisa Taylora. Biblię fani znają na pamięć, a ta pozycja z pewnością nią nie jest. Problemem jest też to, że „Gwiezdne Wojny” przyciągają całą rzeszę fanów, skoncentrowanych na różnych aspektach sagi. Więc widząc makietę któregoś z okrętów kosmicznych, jedni dają ponieść się filmowi i na tym kończą. Inni zastanawiają się nad prawidłowościami wewnątrz uniwersum, skąd pojazd jest, kto na nim latał, jego historią, załogą czy fizyką i tak dalej. Jeszcze inni próbują ten model odtworzyć. Natomiast jedynie pewna grupa zastanawia się nad tym, czy pracował nad tym statkiem Lorne Petersen, czy może ktoś inny. No i skąd wzięły się pomysły na to. „Gwiezdne Wojny. Jak podbiły wszechświat?” to pozycja skierowana dokładnie do tej ostatniej grupy fanów. Niezależnie od tego jak mocno siedzą w tym przemyśle. Sam do niej należę, więc jestem bardzo zadowolony z tego co otrzymałem. Ale powiedzmy sobie wprost, nie jest to pozycja dla każdego, ani tym bardziej biblia.

Chris Taylor postawił sobie bardzo wysoko poprzeczkę. Przewodników o powstawaniu filmu powstało już bardzo wiele. W szczególności warto wymienić choćby te licencjonowane J.W. Rinzlera, który miał dostęp do pełnych archiwów Lucasfilmu. Taylor nawet nie próbuje iść w jego ślady. W środku znajdziemy zaledwie kilka zdjęć, zawartość to w większości tekst napisany przez autora. Powołuje się w nim na artykuły, wywiady czy inne źródła, ale nie miał takich możliwości pracy nad materiałem źródłowym jak Rinzler. Najbliżej więc temu dziełu do Gwiezdne Wojny: Jak powstała kosmiczna trylogia Olivera Denkera. Jednocześnie Taylor koncentrując się na całym zjawisku jakim jest saga mógłby pisać zdecydowanie bardziej ogólnie, a jednak to właśnie on jest bardziej szczegółowy niż Denker. No i najważniejsze, nie interesują go tylko filmy, a całe zjawisko jakim stały się „Gwiezdne Wojny”, dobrze wskazując pewną drogę ich kształtowania. Więc dostaniemy tu choćby historię „Flasha Gordona” i komiksów z których się wziął, a także tego w jaki sposób odbierał ten film młody George Lucas.

Zbieranie różnych informacji powoduje, że fani z dłuższym stażem, będą mogli sobie o wielu rzeczach przypomnieć. I ja to tak traktuję. W ogromie pracy, który Taylor włożył w swoją książkę, nie mógł ująć wszystkiego, ani wszystkiego się dowiedzieć. Potrzebny był wybur materiału i pewne skróty. Stąd autorowi zdarzają się błędy, pewne przekłamania czy uproszczenia. Choćby gdy wspominał o koncepcji George – EU – Fani widzianej jako Trójca Święta. Autorem tej koncepcji jest nie Lucas, a Howard Roffman, prawnik zatrudniony w Lucasfilmie, który de facto stworzył EU i dział licencji. Poniekąd do dziś się tym zajmuje. Roffman, będąc istotną osobą jest właściwie pominięty. To Roffman wspomniał o tym porównaniu Lucasowi i ten dopiero potem opowiadał to dalej. To taka mała rzecz, właściwie bez większego znaczenia, ale dobrze ukazuje rodzaj uproszczeń z jakimi trzeba się tu liczyć. Ktoś kto nie siedzi w temacie, nawet tego nie zauważy. Ogólnie o ile historia około filmowa zajęła autora, o tyle właśnie choćby rzeczy dotyczące EU mogłyby być bardziej rozbudowane. Nie w kontekście fabuł, ale właśnie wpływu i rozwoju wszechświata. Inny taki przykład to kwestia wpływu religii czy mitologii na „Gwiezdne Wojny”, które są wspomniane, ale tematy dałoby się mocno rozbudować. Pewnie nawet napisać osobną książkę, a jeśli nie to przynajmniej rozdział, który mocno rozwinąłby tę pozycję.

Czasem są też mniejsze błędy, bądź literówki. Nie wiem, czy nie wynikają one z tłumaczenia. Choćby kwestia strony Cole’a Hortona (który ma swoją kolumnę na oficjalnej, nie stronę), czy arcyzabawna sprawa z budżetem „THX 1138”, gdzie zabrakło przecinka i skończyło się na 777 milionach USD, a nie tysiącach. No i gdy jest wspomniane, że nie jest to duża kwota, powoduje to pewien uśmiech. Ogólnie mam wrażenie, że przynajmniej w polskiej wersji przydałaby się korekta kogoś lepiej zaznajomionego z kontekstem sagi. Nie są to jakieś rażące błędy. Niemniej jednak są.

Taylor stara się poruszyć wiele tematów. Każdy rozdział poświęca czemuś innemu. Niby stara się iść chronologicznie, ale nie zawsze się tego trzyma. W efekcie nawet najbardziej zaangażowani fani powinni tu znaleźć coś nowego dla siebie. Ja dostałem takie tematy już na samym początku. Choćby dość obszerny opis tworzenia tłumaczenia na język Navaho, czy historii 501. Legionu. Oba tematy nie są mi obce, ale dzięki tej książce poznałem wiele szczegółów, do których wcześniej się nie dokopałem. Także dlatego, że jak każdy mam swoje ulubione aspekty sagi.

Inną manierą autora jest pisanie właściwie wszystkiego, o czym wie. Czasem mam wrażenie, brakuje mu skrótowości tam gdzie ona by się przydała. To widać. Chyba najlepiej jest to widoczne na samym końcu, gdy dostajemy rozdział o „Przebudzeniu Mocy”. Szczerze nie jestem pewien czy pisanie o tym, że zwiastun zajawkowy ma 88 sekund ma sens. To jednak pokazuje stopień szczegółowości na który Taylor może sobie pozwolić.

Najważniejsze jest to, że tę pozycję czyta się całkiem przyjemnie. Jest lekka, wciągająca i z pewnością sprawi wiele radości fanom, których ponad wszystko interesują mechanizmy powstawania sagi. To nie biblia, ale bardzo porządne opracowanie, które z pewnością uzupełni i usystematyzuje wiedzę. I dla takich osób jest to pozycja obowiązkowa. Dla osób, które chciałby wyjść poza historię znaną w filmach i zacząć poznawać kulisy to także będzie bardzo solidne źródło.


Książkę do recenzji udostępniło wydawnictwo Znak.

Ocena końcowa

Ogólna ocena: 9/10 Jakość informacji: 8/10 Jakość zdjęć: 8/10 Wykonanie i pomysłowość: 10/10