Nie mnie oceniać tę listę jaka została stworzona przez „krytyków” „Guardiana”, ale powiem, że brakuje na niej jednego – dla fanów Star Wars nazwiska, chodzi oczywiście o G. Lucasa??
Krytycy "Guardiana" ułożyli listę 40 najwybitniejszych reżyserów świata. Na liście brak Polaków. Zestawienie to wygrał David Lynch, tuż za nim znaleźli się Martin Scorsese, oraz bracia Coen.
Zestawienie dla brytyjskiego "Guardiana" przygotowali krytycy: Peter Bradshaw, Xan Brooks, Molly Haskell, Derek Malcolm, Andrew Pulver, B Ruby Rich i Steve Rose. Jest to bardzo wiarygodny i ciekawy obraz dzisiejszego kina, na liście znalazło się bowiem miejsce dla najwybitniejszych współczesnych reżyserów. Można mieć oczywiście swoje zdanie i z wieloma werdyktami trudno się zgodzić, nie można jednak zaprzeczyć, że to zestawienie prezentuje się bardzo interesująco (chociaż każdemu z nas brakować tutaj będzie jakiegoś reżysera).
Co decydowało o pozycji na liście? Otóż każdy twórca oceniany był w pięciu kategoriach, m.in. za oryginalność i inteligencję. W każdej z nich można było zdobyć maksymalnie 20 punktów (do zdobycia było więc w sumie 100 punktów). Najlepszy na liście otrzymał 89 punktów, najgorszy 73. Przyjrzyjmy się temu zestawieniu.
Na pierwszym miejscu znalazł się David Lynch, uznany za najważniejszego twórcę filmowego. Tak o swoim werdykcie piszą brytyjscy krytycy. Świat wywołany w jego opowieściach takich jak "Blue Velvet", "Zagubiona autostrada" czy "Mulholland Drive" jest na przemian przerażający, doprowadzający do rozpaczy, rozkoszny i dziki. W uzasadnieniu przyznano też, że nikt nie robi filmów jak David Lynch, który jest strasznym przewodnikiem po świecie tańczących krasnali, femme fatale i małych niebieskich pudełek, które mogą (lub nie) zawierać wszystkie odpowiedzi. Nie chcielibyśmy mieszkać w miejscach, do których nas zaprowadza. Ale, podejrzewamy, że jednak w nich żyjemy.
Drugą pozycję zajął Martin Scorsese. Jego czerwonokrwisty kanon dał początek generacji naśladowców. Osoba Scorsese wywołuje jednak skrajne opinie – jedni monumentalne "Gangi Nowego Jorku" uznają za klasykę i ustawiają w szeregu z "Taksówkarzem" czy "Wściekłym bykiem", inni natomiast są pełni obaw, czy jego kolejne amerykańskie filmy są w stanie utrzymać wysoki poziom. Scorsese przegrał z Lynchem jednym punktem.
Pierwszą trójkę zestawienia zamykają bracia Joel i Ethan Coenowie. Za specjalność braci uznano charakterystyczne połączenie figlarnego, łobuzerskiego, precyzyjnie wyrzeźbionego dialogu, hołdu złożonego historii filmu i nienagannie dopieszczonych zdjęć, które jeszcze nigdy ich nie zawiodły.
Tuż za podium znalazł się Steven Soderbergh reżyser o niezależnym umyśle, który dzięki swojemu talentowi do balansowania, stworzył dobrze pracujący układ z Hollywood. Aby uspokoić studia nakręcił wytrawne i inteligentne zaspokajacze mas: "Erin Brockovich" i "Ocean’s Eleven: Ryzykowna gra", by potem zwolnić hamulec dla bardziej ezoterycznych, osobistych projektów ("Solaris", "Full Frontal"). Podobnie jak Scorsese miał swojego aktora (Roberta De Niro), tak i on ma swojego – George'a Clooney’a oczywiście.
Pierwszą piątkę zamyka Terrence Malic, który wprawdzie przez ostatnie trzy dekady nakręcił tylko trzy filmy, ale za to tak jak dzika piękność debiutu "Badlands" z 1973 roku pozostawiła budzący grozę cień, tak jego wojenny film z 1999 "Cienka czerwona linia" udowodnił, że mistrz nie stracił nic ze swojej magii.
Pierwszy nie-Amerykanin na liście to jeden ze współcześnie najbardziej szanowanych twórców filmowych Irańczyk Abbas Kiarostami (6. miejsce). W swoich filmach miesza dramat z dokumentem, a aktorów z naturszczykami.
Pewnym zaskoczeniem może być obecność w pierwszej dziesiątce najlepszego na świecie reżysera śledczego – Errola Morrisa. Posiada rozum prawnika, oko malarza i ma nosa do ciemnych absurdów amerykańskiego życia uzasadniali krytycy. Kluczowymi filmami w karierze są m.in. "The Thin Blue Line" (ukazujący koszmarna prawdę o zabójstwach policjantów z Dallas) czy też "Fog of War" (o wojnie w Wietnamie).
Geniusz japońskiej animacji – Hayao Miyazaki, twórca "Spirited Away. W krainie Bogów" to pozycja 8. Opowieści Miyazaki są głębsze niż wydaje się na pierwszy rzut oka – jak najlepsze baśnie, pod powierzchnią przemycają dorosłe tematy.
Na 9. miejscu znalazł się David Cronenberg (ostatnio "Pająk"), a dziesiątkę zamyka Terence Davies, najwyżej ulokowany na liście Brytyjczyk. Znalazł się tak wysoko dzięki bezkompromisowej i unikalnej wizji kina, co jednak okazało się dla niego zabójcze w obliczu komercjalizacji kina. Do jego filmografii zaliczyć możemy m.in. "Neonową biblię", "The House of Mirth", "The Long Day Closes".
Na liście nie brakuje twórców tej rangi co: Lukas Moodysson, Wong Kar-wai, Pedro Almodovar, Quentin Tarantino, Aki Kaurismaki, Michael Haneke, Walter Salles, Aleksander Sokurow, Michael Moore, Takeshi Kitano, Gaspar Noe, Samira Makhmalbaf.
Wielu czytelników może poczuć się zawiedzonych tym zestawieniem, nie ma bowiem na liście np. Stevena Spielberga, a kino amerykańskie reprezentowane jest przez m.in.: Davida Finchera, Spike'a Jonze, Gusa Van Santa, Todda Haynesa, Wesa Andersona, Paula Thomasa Andersona. Nietrudno więc dostrzec jaki był klucz wyboru takich a nie innych nazwisk do grona najwybitniejszych współczesnych reżyserów świata.
Nie ma idealnych zestawień. To zostało stworzone przez krytyków, którzy mają takie a nie inne spojrzenie na to kto dziś robi w światowym kinie filmy najwartościowsze. Trudno tutaj znaleźć autorów, którzy nastawiają się na czysty zysk i schlebiające "tanim" gustom publiczności. Nawet tacy Wachowscy ("Matrix"), Ang Lee (ostatnio "Hulk") czy Tarantion ("Kill Bill"), choć robią kino popularne, mówią swoim własnych głosem i stąd może tak różne przyjęcie ich filmów.
40 najwybitniejszych reżyserów świata wg "Guardiana" :
1. David Lynch
2. Martin Scorsese
3. Joel i Ethan Coen
4. Steven Soderbergh
5. Terrence Malick
6. Abbas Kiarostami
7. Errol Morris
8. Hayao Miyazaki
9. David Cronenberg
10. Terence Davies
11. Lukas Moodysson (nowy Bergman jak napisali o nim krytycy – "Fucking Amal")
12. Lynne Ramsay ("Nazwij to snem", "Morvern Callar")
13. Bela Tarr (Węgier, Tarkowski swojego pokolenia, "Werckmeister Harmonies")
14. Wong Kar-wai ("Spragnieni miłości")
15. Pedro Almodovar ("Porozmawiaj z nią")
16. Todd Haynes ("Daleko do nieba")
17. Quentin Tarantino ("Kill Bill")
18. Tsai Ming-Liang (w słodko-gorzkim stylu, bez pośpiechu ukazuje całą złożoność alienacji miejskiego życia, "What Time Is It There?", "Goodbye Dragon Inn")
19. Aki Kaurismaki ("Człowiek bez przeszłości")
20. Michael Winterbottom (jeden z najbardziej politycznych twórców, ma nieomylne oko do spraw, które są ważne)
21. Paul Thomas Anderson ("Lewy sercowy", "Magnolia")
22. Michael Haneke (nikt nie dostarcza tak znakomitego horroru co on)
23. Walter Salles (ojciec chrzestny latynoamerykańskiego kina)
24. Alexander Payne ("Schmidt")
25. Spike Jonze ("Adaptacja")
26. Aleksander Sokurow ("Rosyjska arka")
27. Ang Lee ("Przyczajony tygrys, ukryty smok")
28. Michael Moore ("Zabawy z bronią")
29. Wes Anderson (wielka nadzieja amerykańskiego kina, "Genialny klan")
30. Takeshi Kitano (niewielu reżyserów wygląda tak cool)
31. Richard Linklater (grungowy filozof niezależnego kina, "Waking Life")
32. Gaspar Noe ("Nieodwracalne")
33. Pavel Pawlikowski ( jego "Last Resort" to połączenie płynącego z głębi serca wglądu w społeczeństwo i improwizowanego, dokumentalnego sposobu kręcenia; wywarło to znaczny wpływ na całe pokolenie brytyjskiego kina)
34. David O. Russell ("Złoto pustyni")
35. Larry i Andy Wachowscy ("Matrix")
36. Samira Makhmalbaf ("O piątej po południu")
37. Lars von Trier ("Dogville")
38. Takashi Miike (gdyby całą swoja energię włożył w jeden film, a nie w sześć, siedem rocznie, jak teraz, to mógłby się znaleźć znacznie wyżej na tej liście)
39. David Fincher ("Podziemny krąg")
40. Gus Van Sant (tak naprawdę to dwaj twórcy – jeden tworzy produkcje w stylu "Buntownika z wyboru", a drugi jest twórcą-wizjonerem od "Gerry’ego" i "Słonia" – w zestawieniu znajduje się ten drugi)
KOMENTARZE (14)
Keira Knightley po raz kolejny okazała się najbardziej obiecującą młodą gwiazdą Hollywood. W rankingu przeprowadzonym przez brytyjski magazyn "Film Review" aktorka pokonała wiele młodych pań, które dopiero rozpoczynają karierę filmową.
Pisarka J.K. Rowling oraz znany z serialu komediowego "The Office" aktor Ricky Gervais mają największy wpływ na popkulturę brytyjską. W czołówce nie zabrakło także ludzi kina.
Magazyn "Forbes" opublikował listę dziesięciu najlepiej zarabiających postaci fikcyjnych - bohaterów książek, filmów, gier video. Na pierwszym miejscu znalazł się Kubuś Puchatek, który w ubiegłym roku zarobił 6 mld dolarów. W pierwszej trójce najbogatszych postaci znajduje się również Myszka Mickey (5 mld dolarów rocznego dochodu) oraz Harry Potter (3 mld). Na liście znaleźli się również m.in. Frodo Baggins z "Władcy pierścieni" i Darth Vader z "Gwiezdnych Wojen". Suma dochodów najbogatszej dziesiątki wynosi 23 mld dolarów. Duża jej część przypadła takim kompaniom jak The Walt Disney Co., Viacol, AOL Time Warner.
Muzyka z filmowej trylogii "Władca Pierścieni" pobiła utwory Holsta, Griega i Dvoraka i znalazła się w pierwszej dziesiątce ulubionych kompozycji klasycznych.
