Premiera „Ataku klonów” to zarazem pierwsza ogólnoświatowa premiera filmu. Już nie trzeba było czekać długo na seans jeśli nie mieszkało się w USA. O tym, że premiera II Epizodu była niezwykła możecie przeczytać więcej w tym newsie, natomiast w tym przyjrzymy się temu, jak ona właściwie wyglądała.
Jak to zwykle bywa, był i czerwony dywan, i szturmowcy, i oficjalne pokaz z udziałem aktorów oraz twórców. Pomimo ogólnoświatowej premiery, która miała miejsce 16 maja 2002 r., pierwsze seanse odbyły się kilka dni wcześniej. 12 maja film pokazano m.in. podczas inauguracyjnej edycji Tribeca Film Festival w Nowym Jorku. Wszystkie pieniądze z tego pokazu zostały przekazane na rzecz dzieci, które ucierpiały w wyniku zamachu z 11 września 2001 r., a obecni na tej premierze byli m.in. Natalie Portman i James Earl Jones. Zyski z innych przedpremierowych pokazów również przekazano na cele charytatywne. Jeden z tych pokazów odbył się tego samego dnia w Los Angeles w Grauman’s Chinese Theatre, tym samym kinie, w którym Gwiezdne Wojny debiutowały w 1977 r. W Hollywood po czerwonym dywanie spacerowali Ewan Mcgregor i Samuel L. Jackson. Natomiast w San Francisco pojawił się George Lucas. Charytatywny pokaz miał miejsce tego samego dnia również w Toronto w Kanadzie, gdzie film promował Hayden Christensen pochodzący z tego kraju.
Następnie huczna premiera odbyła się w Londynie 14 maja, a następnie, 16 maja, film trafił już do kin na całym świecie i został pokazany poza konkursem na festiwalu w Cannes (tutaj swoje najnowsze dzieło reprezentował George Lucas).
Poniżej możecie obejrzeć kilka zdjęć z czasów gdy Natalie Portman i Hayden Christensen mieli zaledwie po 21 lat, a sir Christopher Lee wciąż był wśród nas.
Dodatkowo zapraszamy do obejrzenia poniższych materiałów telewizyjnych z tamtego okresu. W pierwszym z nagrań poświęcono trochę miejsca fanom czekającym w kolejkach i przewidywaniom, że w dniu premiery wiele osób "zachoruje na Gwiezdne Wojny" i nie pojawi się w pracy.
A czy Wy byliście wtedy w kinie? Poszliście na nocny pokaz premierowy? Jak wspominacie to wydarzenie?
„Atak klonów" wyszedł w 2002 roku, a jeśli weźmiemy pod uwagę, że początki serialu „The Clone Wars" sięgają roku 2005, to można by dojść do wniosku, że ilość nawiązań do niego powinna być spora. Tak jednak nie jest, przynajmniej w porównaniu do innych epizodów. A szkoda, bo co by nie mówić o Haydenie Christensenie i słynnym tekście o piasku, to drugi epizod wniósł bardzo dużo do Sagi. W „Rebeliantach" ilość nawiązań do filmu jest bardzo znikoma - tu prym wiodą przede wszystkim TCW i „Wojny klonów”Tartakovsky'ego.
Postaci i rasy
„Atak klonów" wprowadził wiele postaci, w tym członków nowo powstałej Rady Separatystów. Problem w tym, że TCW nigdy tak naprawdę nie przedstawiło jej posiedzeń ani jak właściwie miała się do cywilnego Parlamentu. O Nucie Gunrayu pisaliśmy już w newsie o „Mrocznym widmie”, ale było wiele innych bohaterów. Sporo uwagi poświęcono Watowi Tamborowi w akcie o Ryloth pod koniec pierwszego sezonu TCW. Wtedy dowiedzieliśmy się, że przywódca Unii Technokratycznej miał tytuł emira, choć co właściwie się z tym wiązało - tego nigdy nie wyjaśniono. Tambora zgubiła własna chciwość, gdyż nie chciał opuścić Lessu z powodu skarbów, które tam zostawił. Pochwycił go Mace Windu i osadził w areszcie, w którym pozostał niemal do końca wojny. Co się zatem stało z Unią? Tak jak większość separatystycznych korporacji w TCW, jej członkowie twierdzili oficjalnie, że nie wspierają Konfederacji. Prawda była jednak zupełnie inna, co widać choćby po działaniach ishi tibańskiego senatora Gume Saama, który w filmie pojawia się na krótko na jednym z balkonów, a który w TCW konspiruje z Separatystami. Ciekawa jest kwestia Sana Hilla, który wypowiada w filmie znamienną kwestię: „Klan Bankowy podpisze pański traktat”. Co się zatem stało z Muunem, który w serialu zniknął, zastąpiony przez Rusha Clovisa, a siedzibą banku nagle stało się Scipio, a nie Muunilinst? Fani długo trapili się nad odpowiedzią na to pytanie, aż oficjalna odpowiedź przyszła wraz z kanoniczną wersją „Lokacji”: otóż nie stało się nic. Nadal był prezesem GKB, ale oddziału na Muunilinst, który najwidoczniej nie miał wiele wspólnego z tym ze Scipio (który ostatecznie przejął Kanclerz).
Jest jeszcze jedno ciekawe powiązanie pomiędzy Separatystami, „Atakiem” i serialami. Mowa oczywiście o Ventress, która o mało nie stała się czarnym charakterem w filmie. Tak się nie stało, ale wiemy doskonale, że w Lucasfilmie nie ginie nic. Takim sposobem Asajj trafiła do projektu multimedialnego „Clone Wars” z serialem Tartakovsky'ego na czele, a potem już do samego TCW. W pierwszym serialu dowiedzieliśmy się jak kobieta w ogóle trafiła do Separatystów i jak przebiegał jej pierwszy pojedynek z Anakinem. W drugim nie ma o tym mowy, ale TCW akurat w tym aspekcie sporo nawiązuje do poprzednika. Był nawet taki dziwny czas na krótko przed przejęciem firmy przez Disneya, w którym wydawało się, że oba źródła będzie jeszcze można pogodzić. O losach mrocznej Jedi długo by opowiadać, dobrze jednak jest wspomnieć, że jej dalsze losy zostały przedstawione w powieści „Mroczny uczeń”, jeśli ktoś jeszcze nie czytał.
Asajj powstała na podstawie konceptu Sitha i na ciemnej stronie pozostała przez długi czas. Inaczej się stało w przypadku Tiplee i Tiplar, które też zaczęły jako wyznawczynie ciemnej strony, przynajmniej na obrazie Iana McCaiga. W TCW zadebiutowały w „The Unknown”, gdzie Tiplar zginęła z ręki Tupa, którego implant zaczął szwankować i przedwcześnie nakazał mu wykonać rozkaz 66. Tiplee z kolei zginęła z ręki Dooku w komiksie "Son of Dathomir".
Wspomnieliśmy o rozkazie 66 - bo i jedną z ostatnich wielkich zmian w kanonie, jaką wprowadziło TCW, była kwestia posłuszeństwa klonów. W filmie Lama Su mówi Kenobiemu: „Wykonują każdy rozkaz bez pytania”. W Legendach kwestia ta została poruszona zwłaszcza przez Karen Traviss w jej powieściach: każdy żołnierz miał po prostu wdrożony zestaw rozkazów, które miał wykonywać bez żadnych wątpliwości. W serialu pokazano jednak, że żołnierze już od małego mieli wszczepiane w mózg czipy, których nie mogli zignorować. Pomagało jedynie ich usunięcie operacyjne, czego dokonało parę klonów, między innymi Rex, Gregor i Wolffe, którzy dzięki temu pojawili się w „Rebeliantach”. Z odcinków szóstego sezonu dowiedzieliśmy się też, że Kaminoanie nie byli znowu tacy czyści w swoich zamiarach - w tajemnicy kontaktowali się z Tyranusem. Kolejny dowód na to, że wojny klonów były tylko i wyłącznie spektaklem reżyserowanym przez Sidiousa.
Odcinek „The Lost One” to moment, w którym podjęto przerwany od czasów „Ataku klonów” wątek Sifo-Dyasa i Tyranusa. Zacznijmy od tego drugiego: to właśnie w tym odcinku Jedi dowiedzieli się, że Tyranus i Dooku to jedna osoba. W filmie jedynie Jango wspomina o tym, że taki ktoś go zatrudnił. Odcinki przedstawiają także historię Sifo-Dyasa, który potwierdził, że mistrz został zamordowany na polecenie Dooku przez Pyke'ów, którzy następnie zwrócili hrabiemu ciało jako dowód wykonanej roboty. Przed przejęciem firmy przez Disneya próbowano jeszcze do tego dorabiać historię z Legend z komiksu „Oczy rewolucji”, w której Sith wykorzystał krew dawnego przyjaciela do transfuzji Grievousa po jego operacji. W nowym kanonie ta wersja raczej nigdy nie przejdzie, ale kto wie?
TCW wiele razy potrafiło robić mniej lub bardziej przyjemne niespodzianki w rodzaju nagłego zmartwychwstania czy śmierci jakiegoś bohatera. Takowa czekała nas w „Grievous Intrigue”, gdzie niespodziewanie pojawił się Eeth Koth, który - przynajmniej wedle „Inside the Worlds of Attack of the Clones” - miał zginąć w katastrofie kanonierki lecącej nad Geonosis w filmie. Wszyscy wiemy, że out-universe chodzi o różnice w wyglądzie jego aktorów. Hassani Shapi w „Mrocznym widmie” miał jasną skórę, Tux Akindoyeni w „Ataku” ciemną, toteż stworzono nowego bohatera, Agena Kolara. Tylko potem Eeth wrócił w serialu, toteż zaczęły się problemy co zrobić z drugim Zabrakiem. Do tej pory nie zrobiono praktycznie nic - nie ma wyjaśnienia jak przejął fotel w Radzie, ani gdzie właściwie był po bitwie o Geonosis. Nawet jego postać w wizji Yody w „Voices” to tak naprawdę model Kotha. Może Marvel lub jakiś powieściopisarz miałby szansę się wykazać?
O ile TCW wzięło sporo postaci z tła „Mrocznego widma”, o tyle z „Ataku klonów” korzystało już mniej chętnie. Niemniej nie da się przecenić roli, jaką serial miał w ukazaniu pewnego senatora - mowa oczywiście o Onacondzie Farrze, który pojawił się najpierw w „Bombad Jedi”, gdzie dowiedzieliśmy się, że znał Padme od dziecka, która zresztą nazywała go pieszczotliwie „wujkiem Ono”. Rodianin próbował dostąpić do Separatystów, lecz tak się nie stało dzięki interwencji Amidali i Jar Jara. Jego decyzja o pozostaniu w Republice stała się jednak jego zgubą, gdyż z powodu wciągnięcia Rodii w wojnę jego własna asystentka, Lolo Purs, postanowiła go otruć.
Pamiętacie Palo, byłego kochanka Padme? O mało co nie pojawił się w „Senate Spy”, gdzie miał odgrywać rolę „tego trzeciego” w związku Amidali i Anakina. Problem w tym, że artysta nie za bardzo pasował do intrygi z Separatystami, a poza tym dziewczyna chodziła z nim, gdy miała dwanaście lat, a twórcy chcieli przedstawić kochanka z jej dorosłych lat. Tak też powstał Rush Clovis, ale o samym Palu dowiedzieliśmy się co nieco z „Propagandy”: to on stworzył plakat zapraszający na królewską koronację Padme, to jego zatrudnił później Sojusz do tworzenia nowej propagandy. Został jednak schwytany przez Imperialne Biuro Bezpieczeństwa i słuch po nim zaginął.
W scenie, w której Anakin popisuje się przed Padme umiejętnością lewitowania owoców, pewnie mało kto zwraca uwagę na tło. A tam właśnie pojawia się Teckla Minnau - służka Amidali, która odegrała sporą rolę w serialu. W „Pusuit of Peace” stała się inspiracją dla pani senator do opowiedzenia innym politykom o tragicznych warunkach, w jakich muszą żyć cywile podczas wojny (najwidoczniej pensja, którą Padme jej wypłacała, nie wystarczała, by dzieci Teckli mogły uczyć się przy normalnym świetle i regularnie się myć, ale nie bądźmy złośliwi). Asystentka później bardzo pomogła pani senator na Scipio w wydobyciu danych od Klanu Bankowego - niestety poświęciła przy tym życie, gdy trafił ją strzał Emba.
Nieco zamieszania narobiło wprowadzenie Umbaran w sezonie czwartym i akcie o generale Krellu. W serialu pokazano bowiem, że wspierali oni Separatystów, choć mieli swojego przedstawiciela w Senacie, Mee Deechiego (który i tak potem został zamordowany), a przecież Umbaranka Sly Moore była osobistą doradczynią Kanclerza. Może nie czuła żadnego przywiązania do krajan? Byłaby to ciekawa historia do opowiedzenia, biorąc jeszcze pod uwagę fakt, że w Legendach sugerowało się, jakoby ona i Palpatine byli kochankami.
Mówiąc o postaciach, nie możemy również zapominać o słynnych zwierzętach. W „Landing at Point Rain” po raz pierwszy pojawiła się kanonierka „Bad Kitty” z namalowanym z boku nexu. „Złą kicią” nazywano w ILM-ie kocura, który atakował Padme na arenie na Geonosis. Z kolei w „ARC Troopers” nastąpił debiut aiwh, które ekipa zwała „latającymi wielorybami”. One również mają ciekawą historię: najpierw miały być mieszkańcami chmur Bespina, potem chciano je wrzucić gdzieś do „Powrotu Jedi” lub „Mrocznego widma”, ale ostatecznie wylądowały na Kamino. Robaki przewodowe to dość ciekawy przypadek - właściwie nigdy się w filmie nie pojawiły, ale trafiły do „Słownika ilustrowanego”. W TCW znalazły się z kolei w słowniku mówionym - takim obraźliwym określeniem obdarzył Meebura Gascona pan Borkus w „Missing in Action”. Ciekawa sprawa dotyczy też reeków. Zarówno źródła z nowego kanonu, jak i Legend stwierdzają wyraźnie, że mimo groźnego wyglądu były to zwierzęta roślinożerne (miały zęby jak gryzonie, które musiały ścierać). Czerwona barwa, jak u tego na arenie na Geonosis, wynikała z nienaturalnej mięsnej diety; Geonosianie karmili go w ten sposób, by pobudzić w nim agresję. Czemu zatem reek, którego dosiada Grievous w „Deserter”, również jest karmazynowy, mimo że dookoła jest pełno roślin? Zwykła pomyłka twórców?
Technologia
TCW garściami czerpie z technologii AOTC - w końcu jesteśmy niemalże tuż po filmie, a wojna trwa w najlepsze. Jednym z okrętów często wykorzystywanym w serialu jest LAAT. Seriale może nie zmodyfikowały jej tak bardzo (acz trzeba zapytać czasem o ich szczelność, gdyż parokrotnie latały w próżni, a bohaterom jakoś to nie przeszkadzało), ale wprowadziły ciekawy zwyczaj malowania ich przez klony, niczym żołnierze podczas II wojny światowej. W oryginalnych "Wojnach klonów" mieliśmy na przykład kanonierkę pomalowaną jak rancor. W filmie pilotowym TCW widzieliśmy pin-upowe twi'lekanki, potem było trochę zwierzaków (np. bantha robiąca nie kupę, a bomby) czy Dooku i Gunray dostający kopniaka, uśmiechnięty Kit Fisto (z napisem: „Służba z uśmiechem”, co jest nawiązaniem do jego słynnej sceny na arenie), a nawet seksowna Padme (ku wielkiemu oburzeniu Anakina). W „Rebeliantach”, a konkretnie w „Empire Day”, odwiedziliśmy po raz pierwszy bar starego Jho. Ithorianin umieścił nad wejściem wrak kanonierki „Crumb Bomber”. Miał też na półkach hełm żołnierza-klona.
Kryształy kyber są teraz znane wszystkim - w nowym kanonie, a konkretnie od odcinka „Cargo of Doom” jest to nazwa kryształu zasilającego miecz świetlny. Zaczęło się jednak od pierwszych scenariuszy "Nowej nadziei", gdzie kyber był artefaktem skupiającym Moc, którego szukali Jedi i Sithowie. Pomysł Lucas zarzucił, ale sam przedmiot - jako kryształ kaiburr - trafił do „Spotkania na Mimban”. Reżyser jednak wrócił do idei właśnie przy „Ataku” - „kyberem” miała być grotostrzałka używana przez Janga do zabicia Zam. Jak już przy technologii używanej przez Jedi jesteśmy, to nie można zapomnieć o zdalniakach do trenowania walki na miecze. Ich debiut to oczywiście „Nowa nadzieja”, ale pojawiły się również podczas lekcji Yody z młodzikami. Korzystały z nich również dzieci pod nadzorem Ahsoki w epizodzie „A Test of Strenght”.
Epizod drugi przedstawił też ciekawe spojrzenie na technologię codziennego użytku. Ot choćby w jadłodajni Dextera mamy po raz pierwszy w Sadze przedstawionego droida-kelnera. Ten sam model można zobaczyć w odcinku „Brothers” w restauracji "Plop Dribble's" na Stobarze. Na Mandalorze z kolei parokrotnie możemy dostrzec droidy-przewodniki wycieczek, które powstały na podstawie rykszarzy widzianych w AOTC na Tatooine. Potem Maul wykorzystał je podczas ataku na „Ghosta” w „Holocrons of Fate”.
Miejsca
Jeśli chodzi o miejsca, to „Atak” nie wprowadził wiele nowych planet, bo raptem dwie, Kamino i Geonosis. Za to bardzo rozbudował to, co widzieliśmy wcześniej - zobaczyliśmy między innymi rezydencję Amidali i Krainę Jezior na Naboo oraz „brudniejsze" dzielnice Coruscant - takie jak klub „Pozaświatowiec", jadłodajnię u Dexa i dzielnicę Roboty. Choć TCW do żadnego z tych miejsc nie odniosło się bezpośrednio, to duch mrocznych zaułków Coruscant unosi się zwłaszcza w końcówce sezonu piątego, którego akcja dzieje się w okolicach poziomu 1313. Mieliśmy również odwiedzić to miejsce w anulowanej grze „1313", no ale raczej się nie doczekamy, o ile Disney nie postanowi wskrzesić anulowanego projektu.
Żadna planeta z AOTC nie została tak rozwinięta jak Geonosis. Przede wszystkim w serialach pokazano jej sławetne katakumby, w których, jak się okazuje, żyły ukryte przed światem królowe, zdolne do kontrolowania podwładnych za pomocą robaków mózgowych. TCW wyjaśniło nam przy okazji dlaczego Poggle miał przydomek "Mniejszy" - bo „Wielka” była królowa Karina. W „Rebeliantach” również bohaterowie zstąpili do podziemi, tym razem w poszukiwaniu Sawa Gerrery podążającego tropem Gwiazdy Śmierci. Wiemy, że ekipa od „Rebels” nie powiedziała jeszcze ostatniego słowa, bo wątek ten będzie kontynuowany w czwartym sezonie.
w filmie pokazano nam jedynie kilka ujęć z codziennego życia klonów; dopiero TCW tak naprawdę rozwinęło ten wątek. Ale nie zawsze tak miało być: w drugim Epizodzie mieliśmy zobaczyć baraki żołnierzy, lecz nigdy się tak nie stało. Ich debiut nastąpił w akcie o ataku na Kamino na początku trzeciego sezonu.
Ze scenami wyciętymi jest czasami problem, bo nie zawsze wiadomo, czy są kanoniczne, czy nie. W jednej z nich Obi-Wan idzie do pokoju analiz, by zbadać grotostrzałkę, ale wchodzi tam, nie dowiaduje się niczego i wychodzi, dlatego Lucas uznał, że scena nie ma większego sensu. Niemniej okazuje się, że pomieszczenie naprawdę istniało w świątyni, bo widzimy je w „Deception”. Przy czym oficjalny przewodnik sam nie jest pewny, czy to na pewno to samo pomieszczenie, ale to już detale.
Cytaty i varia
Tak samo jak postaci czy miejsca, teksty z „Ataku klonów” nie zapisały się bardzo w serialowych dziejach. Już więcej jest różnego rodzaju innych nawiązań.
Bystremu oku Obi-Wana nie mogło ujść, że jego uczeń mocno się denerwował przed spotkaniem z Padme. Ale w „Voyage of Temptation” role się odwróciły: to Anakin zauważał, że Kenobi nie może usiedzieć spokojnie przed zobaczeniem Satine.
W „Lethal Trackdown” widzimy Anakina w jego charakterystycznej pozie z rozstawionymi nogami i rękami założonymi za plecami. To bezpośrednie nawiązanie do AOTC, gdy młodzieniec medytował rankiem w posiadłości Amidali.
W barze u Deksa Obi-Wan zamawia ardees, znany też jako „sok z Jawy”. Początkowo funkcjonowała ta pierwsza nazwa (i taka pojawia się w napisach na DVD), potem zmieniono ją na drugą. Może z powodu kontrowersyjnego brzmienia (acz nie martwcie się, żadni Jawowie nie ucierpieli. Napój ten zawierał zmiksowane futro banthy i sfermentowane ziarna, jeśli to kogokolwiek zachęca) zdecydowano się na powrót do starego miana w „Corruption”.
Jak by nie patrzeć, kultura Mandalorian została przedstawiona bardzo szeroko w serialach animowanych. Zadbano nawet o takie drobne szczegóły jak ich alfabet, który pojawia się tu i tam, a który dobrze widać w kokpicie „Slave I”. Czemu zatem w nowym kanonie ciągle odmawia się Jangowi i Bobie ich mandaloriańskich korzeni?
Anakin nie był jedynym buntowniczym Jedi, jakiego przedstawiły nam seriale. Młodzik o imieniu Petro bardzo go podziwiał i może to za jego przykładem zaproponował towarzyszom ruszenie na ratunek Ahsoce wbrew rozkazom, tak jak Skywalker oznajmił Amidali, że uratują Kenobiego.
Walka Maula i Pre Vizsli w „Shades of Reason” przez wielu fanów (w tym Freddiego Prinze'a) jest uważana za jedną z lepszych w całych „Gwiezdnych Wojnach”. W dużej mierze ten pojedynek przypomina to, co zaprezentowali Obi-Wan i Jango na Kamino.
Nie oszukujmy się - tekst Anakina o piasku, który jest irytujący i wszędzie włazi jest chyba najbardziej niesławnym z całej Sagi. Ekipa „Rebelsów” ewidentnie sobie z tego zakpiła, gdy włożyła te słowa w usta Sabine, narzekającej na burzę w „Ghosts of Geonosis”.
„Atak” to w pewnym sensie epizod początkowy - oto rozpoczyna się jedna z ważniejszych wojen w historii galaktyki, dalej. Może dlatego raczej nie nawiązuje się bezpośrednio do tej części, raczej się ją rozwija. Ale nie można zaprzeczyć, że dzięki niej dostaliśmy dwa serialowe wcielenia konfliktu znanego jako wojny klonów. Więcej, jeśli liczyć książki i komiksy oraz wszelkie inne media. A nadal jest jeszcze pole do popisu.
KOMENTARZE (5)
Po raz kolejny prezentujemy tatuaże, które zainspirował (częściowo lub w całości) konkretny epizod Star War – tym razem „Atak klonów”. Przeglądając internet można odnieść wrażenie, że epizod II nie jest tak popularnym źródłem wzorów dla fanowskich tatuaży, jak pozostałe części gwiezdnej Sagi. Poniżej możecie zobaczyć, które elementy tego filmu zostały uznane za godne zdobienia skóry fanów.
„Atak klonów” nie zapisał się tak mocno w zbiorowej świadomości jak poprzednie epizody. Ciążyła na nim klątwa prequeli. Od razu powszechnie było wiadome, że to będzie słabszy film, a plotki o tym, iż pojawi się w nim DiCaprio (wówczas nie był uznawanym aktorem), czy że będzie to bardziej melodramat, jedynie utwierdzały ludzi w niechęci do niego. To epizod, który także zarobił najmniej pieniędzy (o ile oczywiście uwzględni się wskaźniki inflacji) i na który czekało stosunkowo najmniej ludzi. Ale nawet to nie oznacza, że „Atak klonów” nie miał momentów, które pojawiły się w pop-kulturze.
Jednym z najciekawszych jest bardzo kontrowersyjny fragment filmu, czyli fabryka na Geonosis. Bardzo podobne ujęcia pojawiają się u Stevena Spielberga w „Raporcie mniejszości”. Oba filmy pochodzą z tego samego roku, formalnie rzecz biorąc „Atak klonów” wyszedł prawie miesiąc wcześniej. Ale powiedzmy sobie szczerze, scena w fabryce była dodana dość późno, zaś Lucas i Spielberg nie raz ze sobą blisko współpracowali. Kto kogo bardziej zainspirował? Trudno stwierdzić. Jednak patrząc na dodatki do „Zemsty Sithów”, to chyba było bardziej w stylu Spielberga.
Bardzo charakterystyczna scena filmu to oczywiście słynny pojedynek Yody i hrabiego Dooku. Walczący Yoda może się podobać lub nie, ale ta walka pojawiła się w kilku filmach. Choćby w „Shreku 2”, gdzie Kot w butach w podobny sposób walczy ze strażnikami w zamku. Walka ta pojawiła się także w „Głowie rodziny”, czy „Simpsonach”, czy „Artur i Minimki”.
Bitwa o Geonosis pojawia się choćby w „Minionki rozrabiają”. Pojazd jest inspirowany kanonierką, dźwięki też są podobne.
W „Strażnikach galaktyki” z kolei mamy jet-pack, pościg i holograficznych sprzedawców, znów inspiracja.
Pościg, w szczególności sekwencja z elektrownią, znalazła swoje miejsce także w animacji „Rodzinka Robinsonów”.
Sam tytuł również był parę razy prześmiewany. Najczęściej jako „Atak klaunów”. Choćby w „Danger Mouse: Attack of the Clowns”, czy serialu „Mroczne przygody Billy’ego i Mandy” znów odcinek miał tytuł „Attack of the Clowns”.
„Atak klonów” jako przykład dobrego filmu pojawia się w dialogach „Supersamca”.
W jednym z odcinków serialu „Jak poznałem waszą matkę” w retrospekcji pokazana jest premiera „Ataku klonów”. Bohaterowie, Ted i Marshall, czekają w kolejce do kina.
Niekiedy wszystkie trzy pierwsze epizody są traktowane jako całość i nawiązania dotyczą Prequeli ogólnie. Jak np. w serialu „House”, gdzie tytułowy bohater, pociesza pacjenta, który wybudził się po 10 latach ze śpiączki (odcinek z 2006 r.), mówiąc mu, że ma szczęście ponieważ przegapił Trylogię Prequeli.
Natomiast wśród nawiązań w „Simpsonach” znalazła się scena, kiedy to dwie postacie walczyły na radioaktywne pręty imitujące miecze świetlne, spierając się o to, który epizod jest gorszy – „Mroczne widmo” czy „Atak klonów”.
Bardzo delikatny ukłon w kierunku „Ataku klonów” można znaleźć w sklepie z komiksami w serialu „Teoria wielkiego podrywu”. Wśród innych gadżetów dojrzymy tam figurkę Shaak Ti, którą ujrzeliśmy po raz pierwszy właśnie w II epizodzie. Przy czym figurka przedstawia tą Jedi w wersji z gry „The Force Unleashed”.
Na gagi można też oczywiście liczyć w „Robot Chicken”.
Pod koniec 2001 roku licencja na gry karciane przeszła w ręce firmy Wizards of the Coast, która wydawała m.in. takie gry jak Pokémon Trading Card Game oraz Magic: The Gathering. Ta ostatnia, najpopularniejsza gra karciana na świecie, swego czasu musiała walczyć o zainteresowanie fanów z poprzednią grą, czyli SW CCG.
23 kwietnia 2002 roku na półki sklepowe trafił zestaw podstawowy Star Wars Trading Card Game (SW TCG) nazwany po prostu Attack of the Clones. Więcej możecie przeczytać w tym miejscu, w naszym tekście o początach SW TCG napisanego z okazji Tygodnia „Ataku klonów”.
W lipcu 2002 roku do sklepów trafił pierwszy dodatek do gry, czyli Sith Rising oparty głównie na Epizodzie II, ale wśród 90 kart można było także znaleźć karty z Mrocznego widma. Ikoną dodatku został Darth Maul, a poniżej możecie zobaczyć jak wyglądały boostery i przykładowe karty.
Rok po premierze Sith Rising do sprzedaży trafił kolejny dodatek, który posiadał karty nawiązujące do Ataku klonów, czyli Jedi Guardians. Wśród 105 kart pojawiły się także karty z Epizodu I oraz z Expanded Universe z okresu Starej Republiki, której symbol stał się również ikoną dodatku.
Dzięki fanom, także wśród kart do gry SW CCG można znaleźć te nawiązujące do Ataku klonów. Odkąd Decipher Inc. stracił licencję na rzec Wizards of the Coast fani z Komitetu Graczy w pocie czoła pracują nad nowymi kartami, dodatkami a także nad tym, aby zainteresowanie samą grą było wciąż żywe. Dzięki temu wśród ich kart można znaleźć zarówno nowe wersje tych oficjalnych jak i te stworzone na podstawie Nowej Trylogii, Expanded Universe czy też nowych filmów jak Łotr 1 czy Przebudzenie Mocy. Wszystkie karty możecie znaleźć w tym miejscu, a my poniżej prezentujemy kilka z tych nawiązujących do Epizodu II.
Kontynuując obchody 40-lecia sagi, tym razem weekend poświęcimy drugiemu Epizodowi, czyli „Atakowi klonów”.
Dziś „Atak klonów” ma już 15 lat, w co czasem trudno uwierzyć. Zdjęcia rozpoczęły się w Sydney 26 czerwca 2000. Film trafił do kin 16 maja 2002 i była to prawdziwa rewolucja w dystrybucji. George Lucas wymarzył sobie, by jego obraz wchodził do kin na całym świecie prawie w tym samym czasie. Coś, co dziś jest już normą, wtedy wydawało się niemożliwe. Na filmy w kinach w Polsce trzeba było czekać parę miesięcy względem amerykańskiej premiery. Wszystko za sprawą cięcia kosztów i wykorzystywania zużytych na zachodzie kopii filmu, które trafiały między innymi do naszego kraju. Jednocześnie w obliczu tak piractwa, jak i rosnącego znaczenia rynku DVD, opóźnienie wydawało się być kuriozalnym anachronizmem. Lucas chciał z tym walczyć, z dwóch powodów. Pierwszy to oczywiście walka ze stratami finansowymi, drugi który jeszcze bardziej go napędzał, to cyfrowa rewolucja. 20th Century Fox nie był chętny tej zmianie, ale ostatecznie uległ presji George’a. Ten zaś chciał nawet, by film trafił tylko do kin z cyfrowymi projektorami. Niestety, powtórzyła się historia z „Nowej nadziei”. Tam filmy w wersji stereo grano w nielicznej liczbie kin, tu było podobnie. W każdym razie „Atak klonów” był pierwszym filmem, który miał globalną premierę kinową. Wcześniej w 2001 Lucasfilm przeprowadził test, wydając jednocześnie na VHS „Mroczne widmo”. Okazało się, że da się to zrobić. Światowe kino bardzo szybko przejęło model Lucasa. Jakoś po sukcesie studia nagle przestały kręcić nosem na takie „fanaberie”.
Druga wielka rewolucja to cyfrowość. George chciał nakręcić ten film bez użycia taśmy filmowej, w całości na cyfrowych kamerach. Jeśli chodzi o główny nurt kina to był prekursorem. Pierwszym, który się za to zabrał, ale ponieważ od 2000 do 2002 minęło dwa lata, to nie „Atak klonów” dzierży palmę pierwszeństwa. Francuski film „Vicocq”, mimo, że nakręcony później, jako pierwszy film nakręcony cyfrowo wszedł na szerokie ekrany. Jednak z filmów amerykańskich to właśnie dzieło Lucasa jest rewolucyjne pod tym względem. Dziś kręcenie na taśmie stosują albo reżyserzy, którzy chcą osiągnąć jakiś konkretny efekt, albo tacy, którzy decydują się na to z powodów nostalgicznych.
Lucas jednak nie poprzestał na tym. By dalej promować swoją technologiczną wizję kina, przygotował wersję IMAX „Ataku klonów”. Dziś kina te są dużo bardziej popularne i technologicznie też rozwinięte. Wtedy przyciągały ludzi albo ze względu na 3D, albo ze względu na olbrzymi ekran. Klony nie były kręcone natywnie pod 3D, więc wówczas nie było jeszcze mowy o konwersji. Film przygotowano pod naprawdę wielki ekran, a że wówczas projektory IMAX potrzebowały większych przerw, musiano go skrócić i podzielić na dwie części. Raczej był to ewenement. Historię zmian i wydań przeczytacie tutaj.
Konwersja 3D „Ataku klonów” ostatecznie doszła do skutku. Film zaprezentowano po raz pierwszy na Celebation w Essen w 2014. Po raz drugi rok później w Anaheim. Nowe kierownictwo Lucasfilmu uznało, że do kin filmy te wejdą w bliżej nieokreślonym czasie, więc wciąż na nie czekamy.
„Atak klonów” to też przedostatni film z sagi, który wydano na VHS. Podstawowym wydaniem było oczywiście DVD, na Blu-ray film pojawił się w ramach kompletnej sagi.
Za to warto przybliżyć sobie przed kolejnym seansem ciekawostki. Natomiast przy okazji można też sięgnąć do tygodnia, który przygotowaliśmy z okazji 10 rocznicy premiery II Epizodu.
Pierwszy klaps na planie „Mrocznego widma” padł w Londynie, dokładniej w Leavesden Studios. Było to ważne wydarzenie, „Gwiezdne Wojny” na nowo zaczęły się kręcić, w dodatku znów w Wielkiej Brytanii.
Cześć zdjęć oczywiście powstawała w studiu, ale czasem trzeba z kamerą wyjść poza nie. Pod Londynem nie było z tym wielkiego problemu. Las Naboo, zwłaszcza sceny z początku filmu, gdzie widzimy Qui-Gona, Jar Jara i Obi-Wana ścierających się z droidami bojowymi, kręcono w Whippendell Woods niedaleko Watford, czyli właściwie rzut beretem od Leavesden. Las ten jest publicznie dostępny, można tam pojechać i pooglądać, choć niestety nie jest oznaczony pod „Gwiezdne Wojny”. W dodatku przez te lata też mocno się zmienił. Ale wybierających się tam z pewnością ucieszy fakt, że znajduje się to stosunkowo blisko lotniska Luton i wcale nie tak daleko od Stansted.
Zdecydowanie najbardziej uznanym miejscem, w którym kręcono film są wnętrza pałacu królewskiego w Casercie we Włoszech. Perła w koronie Burbonów zagrała pałac królowej Amidali w Theed na Naboo. Dziś znów jest to miejsce, do którego stosunkowo łatwo dotrzeć, zwłaszcza jak się poleci do Neapolu.
Główne zdjęcia plenerowe kręcono na lokacji w Tunezji. To także powrót do kraju, w którym nagrywano „Nową nadzieję”, ale tym razem skorzystano z nowych miejsc, ale też wrócono do jednego. Bardzo szczególnego. Sidi Bouhel. To miejsce, w którym powstawali także choćby „Poszukiwacze zaginionej Arki”. W „Mrocznym widmie” to głównie ujęcia Żebraczego Kanionu i skał widocznych w trakcie wyścigu podów.
Majstersztykiem scenografów jest bez wątpienia zbudowana makieta Mos Espy. Pozostawiono ją na Chott el Gafsa niedaleko Nefty i do dziś pełni rolę atrakcji turystycznej. Może nie tak tłumnie ściągającą odwiedzających, ale wycieczki się tam wciąż zatrzymują. Scenografia została naprawiona przy „Ataku klonów”. Oprócz oczywiście Mos Espy, wykorzystano także bliską okolicę, tam da się znaleźć kilka mniej lub bardziej rozpoznawalnych punktów.
Tym razem największym, tunezyjskim wkładem w film były ksary, czyli spichlerze, które umożliwiały również bronienie się przed najeźdźcami. U Lucasa pełnią rolę kwater niewolników. Choć w filmie wygląda to na jedno miejsce, zdjęcia kręcono w trzech różnych ksarach – Hadada, Medenine i Oueld Soltane. Pierwszy z wymienionych nawet ma tablicę upamiętniającą wizytę filmowców. Wszystkie trzy w gruncie rzeczy są podobne, ale jak się już je zobaczy z bliska to widać różnice. Choć na filmie czasem ciężko to wyłapać.
Przy dokrętkach i dodatkowych ujęciach wykorzystywano też dwa inne studia. Pierwsze to CTV Services w Tunezji, drugie zaś Elstree nieopodal Londynu, czyli zgodnie z tradycją.
Twórcy animacji ewidentnie lubią pierwsze epizody w trylogiach. Jak pokazywaliśmy w poprzednim artykule na temat „Nowej nadziei”, większych i mniejszych aluzji było sporo i nie inaczej jest w przypadku "Mrocznego widma". Zarówno „The Clone Wars”, jak i „Rebelianci” dzieją się po wydarzeniach z początku trylogii prequeli, dlatego ekipa podeszła do niego trochę inaczej. Zwłaszcza TCW dało okazję do wyjaśnienia wielu wątków i rozwinięcia historii postaci, „Rebelianci” już mniej.
Jest jeszcze jedna, istotna rzecz w przypadku prequeli, którą chętnie wykorzystywali twórcy animacji: niewykorzystane prace koncepcyjne. Przy nowych filmach pracowała o wiele większa załoga artystów, którzy mieli bardzo różne wizje. Nie wszystko spodobało się Lucasowi, ale Filoni i spółka udowodnili, że w archiwach nic tak naprawdę nie ginie. Stąd ożyło wiele miejsc i postaci, które do tej pory istniały tylko na papierze.
Postacie i rasy
Niewątpliwie jedną z najważniejszych nowych postaci wprowadzonych przez „Mroczne widmo” był Qui-Gon. Mistrz nie pojawił się w serialu aż do trylogii Mortis, gdzie najpierw ukazał się Obi-Wanowi i ostrzegł go przed możliwością zejścia Anakina na ciemną stronę, a potem samemu Skywalkerowi, którego pokrzepił. Więcej jednak o nim dowiedzieliśmy się pod koniec tzw. materiałów bonusowych. Jinn poprowadził Yodę na niebezpieczną wyprawę do Kapłanek Mocy, u których wielki mistrz nauczył się jak manifestować się po śmierci jako duch. Okazało się też, że sam Qui-Gon trenował kiedyś u Kapłanek, ale jego szkolenie nie zostało zakończone, dlatego potrafił tylko przemawiać jako głos. W trylogii Mortis wystąpiła też Shmi Skywalker - co prawda „wystąpiła” powinno się napisać w cudzysłowie, bo tak naprawdę jej podobieństwo przywdział Syn, gdy próbował odsunąć Anakina od Padme. Ale Pernilla August zaliczyła gościnną rolę.
Qui-Gon jest istotny, ale nikogo tak seriale nie zmieniły, jak Dartha Maula. Przez ponad dziesięć lat myśleliśmy, że żywot Zabraka zakończył się w pomieszczeniu generatora w pałacu w Theed. Ale potem przyszedł sezon trzeci TCW, gdy dowiedzieliśmy się, że Sith miał dwóch braci. Jeden z nich, Savage, nawet na pewien czas został uczniem hrabiego Dooku, lecz został przezeń zdradzony. Postawił więc na więzi rodzinne i zwrócił się do Talzin (notabene: w tajemnicy jego matki), która dała mu amulet, dzięki któremu trafił do brata. Maulowi podczas upadku udało się użyć Mocy i trafić do kontenera ze śmieciami, który został wywieziony na Lotho Minor. Tam dorobił sobie pajęcze nogi i żył dość nędzny żywot, aż do czasu, gdy znalazł go Savage i uleczyła Talzin. Były Sith próbował zmienić układ sił w galaktyce i nawet spowodował spore zamieszanie na Mandalorze, ale porażka w starciu z Sidiousem (i to dwukrotnie: w serialu i w komiksie) sprawiła, że jego wysiłki poszły na marne. Gdy powrócił pod koniec drugiego sezonu „Rebeliantów”, był już raczej staruszkiem trzymającym się kurczowo myśli o zemście na Kenobim. W tym celu próbował zwieść Ezrę na ciemną stronę, co udało mu się tylko częściowo, a ostatecznie w odcinku „Twin Suns” ostatecznie spotkał swój los.
Wydaje się, że jednym z celów twórców „Wojen klonów” było zrehabilitowanie nieco postaci Jar Jara, o czym Filoni wspominał wielokrotnie w wywiadach i materiałach spoza kulis. I nie, Binks nie stracił nic ze swojego specyficznego uroku i fajtłapowatości, ale wielokrotnie to właśnie on ratował sytuację, choćby przez przypadek. Pomógł na przykład uratować Padme (i Rodię) w „Bombad Jedi”, walczył z piratami w „The Gungan General”, negocjował z Grievousem w „Shadow Warrior”. A nawet dorobił się dziewczyny, do tego królowej planety Bardotta.
Jak przy Gunganach jesteśmy, to o rasie sympatycznych, lecz wojowniczych kłapouchów też dowiedzieliśmy się sporo nowego dzięki TCW. W „Blue Shadow Virus” poznaliśmy Peppi Bow, pasterkę shaaków, która pomogła Amidali znaleźć laboratorium doktora Vindiego. Przy okazji zobaczyliśmy nieco bardziej kobiecą Gungankę (przynajmniej w porównaniu z tymi filmowymi), a także dowiedzieliśmy się, że przedstawiciele tej rasy mogą mieć jaskraworóżową skórę. Jeszcze więcej rewelacji przyszło w sezonie drugim, a konkretnie odcinku „Children of the Force”. Tam po raz pierwszy w kanonie zobaczyliśmy malutką Gungankę - Roo-Roo Page. Nad jej kołyską wsiała holograficzna karuzela z dziecięcymi wersjami podwodnych stworów (ryby colo i sando), które goniły Jedi i Jar Jara w jeziorach Naboo. Ale co ważniejsze: epizod potwierdził, że i wśród Gungan zdarzają się osoby wrażliwe na Moc. Wedle słów Filoniego po próbie porwania dziewczynka została jakiś czas z matką, ale potem trafiła do Zakonu. Czy potem stała się ofiarą rozkazu 66? A może Sidious faktycznie zrealizował swe plany i zaczął werbować młode osoby w szeregi inkwizytorów? Może w przyszłości się tego dowiemy.
W sezonie czwartym, wraz z epizodem „Shadow Warrior” przyszło jeszcze więcej wieści o Gunganach. Dowiedzieliśmy się, że boss Nass ustąpił na emeryturę na rzecz młodszego i niezwykle podobnego do Jar Jara bossa Lyoniego. Poznaliśmy również jego zausznika, niejakiego Risha Loo (widzicie podobieństwo do kardynała Richelieu?), który konspirował z Separatystami i sprowadził siły Grievousa na Naboo. Do walki z cybrogiem stanął inny znany filmowy bohater - Tarpals, teraz już generał. Poniósł śmierć w pojedynku, lecz sam zdołał okaleczyć Kaleeshanina.
Drugą chyba najważniejszą rasą z TPM, którą serial bardzo rozwinął, są Neimoidianie. Co prawda najsłynniejszy przedstawiciel tegoż gatunku - Nute Gunray - został potraktowany trochę po macoszemu, bo pojawił się jedynie w trzech odcinkach pierwszego sezonu i jednym drugiego, a potem po prostu zniknął i w sumie nie wiadomo co wówczas robił i dlaczego nagle pojawia się w „Zemście Sithów”. Ciężar „głównego przedstawiciela” wziął na siebie Lott Dod, który w „Widmie” pojawia się w Senacie i próbuje opóźnić wysłanie pomocy dla Naboo. Ale serial pokazał też, że Neimoidianie to nie tylko banda tchórzliwych kupców opętanych rządzą pieniądza. Lok Durd z dylogii o Lurmenach to pierwszy w serialu Neoimoidanin w stopniu oficerskim, choć tu akurat twórcy postanowili nie tylko nie zrywać z niekorzystnym stereotypem rasy, ale jeszcze go podkreślić poprzez uczynienie mężczyzny chciwym i tłustym. Mar Tuuk ze „Storm over Ryloth” był za to wcale kompetentnym kapitanem i spodobał się Lucasowi na tyle, że w odcinku dodano scenę jego ucieczki ze skazanego na zagładę krążownika. Niestety, nigdy więcej go nie zobaczyliśmy. Z kolei w odcinku „Senate Spy”, którego akcja dzieje się głównie na Cato Neimoidii, dostaliśmy bardzo dobre spojrzenie na neimoidiańską kulturę. Piękne meble i ociekające złotem wnętrza (jakie pojawiły się w fazie konceptowej „Zemsty Sithów”) charakteryzowały pałac Duda. Twórcy postanowili ponadto przystroić budynek obrazami inspirowanymi prawdziwymi dziełami - konkretnie: „Katarzyną II Prawodawczynią” Dmitrija Lewickiego, „Napoleonem przekraczającym Przełęcz świętego Bernadra” Jacquesa-Louisa Daviesa i różnymi dziełami Gustava Klimta. Ciekawostka: obrazy te można spotkać na Neimoidii w „The Force Unleashed II”.
Odcinek „Mystery of a Thousand Moons" przedstawił nam Anioły - istoty najpiękniejsze we wszechświecie, przynajmniej wedle słów małego Anakina. TCW co prawda tutaj po raz kolejny zmieniło kanon - w dawnym EU Anioły znane były jako Diathimy i wyglądały jak smukłe, białe, skrzydlate istoty mniej przypominające ludzi. Nowy wygląd wymyślił sam Lucas.
Toydarianie - rasa Watta - zadebiutowała już w „Ambush” w osobie króla Katuunko i jego gwardzistów. Wtedy po raz pierwszy w kanonie dowiedzieliśmy się o tym, że na Toydarii panuje monarchia, choć to akurat wzięto z Legend. Członkowie tej rasy pojawiali się wielokrotnie w serii, a ich architektura i wystrój wnętrz miał odzwierciedlać fakt, że zamiast chodzić, latali - stąd na przykład lewitujące meble. Dugowie i ich planeta, Malastare (wspomniana w TPM jako miejsce, w którym organizowano wyścigi), pojawili się po raz pierwszy w „The Zillo Beast”, gdzie szukali u Republiki ochrony przed Separatystami, którzy chcieli przejąć ich rafinerie paliwowe. Udało się odeprzeć wroga, ale przy okazji obudzono też tytułową bestię. Odcinki z jej udziałem to dość oczywista aluzja do "Godzilli", ale dalekowschodnie wpływy widać też w kulturze Dugów, choćby w starożytnym zwoju, który radził jak pozbyć się potwora.
Aleenowie, którzy są w filmie reprezentowani przez podracera Rattsa Tyerella i jego rodzinę, zostali pokazani zwłaszcza w odcinku „Mercy Mission”. Ich architektura i inne wytwory kultury bardzo przypominają sztukę ludów południowoamerykańskich. W odcinku pokazano też, że pod powierzchnią Aleen mieszkają podobni do entów Kindalo oraz zadająca zagadki niczym sfinks lub Gollum Orphne. Dość ciekawie przedstawiono rasę Phuii, której członkiem w TPM jest Mars Guo, pilot ścigacza. W dylogii „The Disappeared” pojawili się na planecie Bardotta i sami nazywali się Bardottanami - oficjalny przewodnik tłumaczył to potem tak, że podbili wiele globów i Phuii identyfikowali się raczej z planetą, na której się urodzili, aniżeli z całą rasą. Bardottanie, a konkretnie ich dagojańscy mistrzowie, byli drugą po Siostrach Mocy przedstawioną w TCW organizacją opartą na Mocy, a nie mającą związku z Jedi czy Sithami. Więcej, Phuii Jedi nie ufali (bo zabierali im dzieci), więc do zadania ich uratowania wysłano Mace'a Windu z pomocą... Jar Jara. Duet niecodzienny, ale doskonale sprawdził się podczas misji.
Niektórym postaciom z filmowego tła dano trochę więcej życia w serialu. Jedną z takich jest roonański senator Edcel Bar Gane, który w TCW parokrotnie występował w Senacie. Większa rola przypadła jego koledze, Aangowi. Ponadto, jak się okazuje, Roonanie byli także wrażliwi na Moc, czego dowodzi mistrz Halsey, który poległ z rąk Savage'a Opressa. Największą rolę dostał chyba Quinaln Vos, którego uważni widzowie mogą wypatrzeć w Mos Espie. Bohater ten trafił najpierw do obecnie niekanonicznych komiksów Dark Horse'a, gdzie scenarzyści ukazali go jako nieortodoksyjnego Jedi, cały czas flirtującego z mrokiem. Ta część jego osobowości nie jest aż tak dobrze widoczna w serialu (tam postanowiono raczej na jego sarkastyczny humor), ale w powieści „Mroczny uczeń” już nieco bliżej mu do komiksowego pierwowzoru. Jak przy Jedi jesteśmy, to warto jeszcze wspomnieć o mistrzu Rancisisie. Miał on się pojawić wcześniej, ale prawdopodobnie ze względu na spory trud zrobienia jego modelu i sprawienie, by poruszał się realistycznie, zadebiutował dopiero w „The Disappeared” z sezonu szóstego. Pozostaje zapytać jak zginął w kanonie czy co się z nim stało, bo w „Zemście Sithów" się nie pojawia.
Z Huttką Gardullą było nieco inaczej. W filmie widzimy ją u boku Jabby podczas wyścigu boonta. W „Legendach” - a konkretnie grze „Bounty Hunter” - kobieta ginęła, wtrącona przez Janga Fetta do jamy smoka krayt. A potem nagle pojawiła się w „Hunt for Ziro”, gdzie była reprezentantką Jabby na Nal Huttcie. Pomysł ten wszedł jednak dość późno. Nawiasem mówiąc, TCW zmieniło też kanon dotyczący Huttów w inny sposób, w serialu bowiem przedstawiciele tej rasy mają płeć męską i żeńską, a nie są - jak kiedyś - hermafrodytami. To prowadzi oczywiście do wielu pytań natury technicznej, ale zostawmy je dla Grupy Opowieści.
Zmiana kanonu dotknęła również Evena Piella, członka Rady, którego w filmie najlepiej widać pod koniec na Naboo, gdzie stoi za Yodą podczas ceremonii. Mistrz początkowo ginął podczas pierwszych dni po wojnach klonów w powieści „Pogrom Jedi", ale potem twórcy TCW zdecydowali, że pojawi się - i poniesie śmierć - w trylogii o Cytadeli z trzeciego sezonu. I o ile w przypadku innych zmian w kanonie próbowano jeszcze naciągać pewne sprawy, o tyle tutaj nie było to możliwe, gdyż Jedi mu towarzyszący decydowali się na tradycyjny pogrzeb w ogniu - a konkretnie, w lawie. Swego czasu Leland rozważał nawet zmiany w kolejnych wersjach powieści, ale ostatecznie się na to nie zdecydował.
A co się stało z Sebulbą po porażce z rąk młodego Skywalkera? Chyba nie skończył tak źle, bo choć stracił ścigacz, to w „Friends and Enemies" w barze na Nal Hutcie można dostrzec plakat, który informuje, że Dug będzie rozdawał plakaty w sobotę o dziesiątej. Pamiętacie pechowego Bena Quadrinarosa? Fani tak długo męczyli Filoniego, by wystąpił w serialu, że w końcu się pojawił. Też w formie plakatu (w kwaterach Anakina w „The Rise of Clovis" i na „Ghoście" u Ezry), ale za to jakiego: informuje on o nadchodzącym starciu największych rywali, Bena i Sebulby właśnie. Przynajmniej pech się od niego odwrócił i mógł kontynuować swoją karierę.
Jak pisaliśmy, jest mnóstwo postaci z TCW, które zaczęły swe życie jako koncepty do TPM i na tym skończyłyby, gdyby nie ekipa serialu. Tak było w przypadku Roboninio, rybowatego łowcy nagród z „Hostage Crisis", który początkowo był rycerzem Jedi stworzonym przez Iaina McCaiga. Tera Sinube - starszy mistrz, który pomaga Ahsoce w „Lightsaber Lost" - początkowo miał być jednym z licznych senatorów. Czy księżna Satine kiedykolwiek kojarzyła się Wam z Amidalą? Jeśli tak, to słusznie, bo jej niebiesko-zielona suknia miała przypaść w udziale Padme. Jej strażnicy, z charakterystycznymi „pióropuszami" na hełmach, mieli być w Epizodzie I... Sithami. Anooby, psowate zwierzęta, które miały pojawić się na Tatooine, występowały wielokrotnie w TCW, a ich najsłynniejszym przedstawicielem był Marrok, wierny towarzysz łowcy nagród Emba. Krismo, wojownik Kage z planety Quarzite (odcinek „Bounty"), to bardzo wczesna wersja Obi-Wana, który przypominał ninję. Rig Neema, uzdrowicielka, która leczyła chorego Yodę w „Voices", początkowo miała być... Mace'em Windu. Jest jeszcze bardzo ciekawy przypadek Dartha Bane'a, którego Lucas wymyślił właśnie przy rozwijaniu historii Sithów i Zasady Dwóch, no ale żadnej wzmianki o nim w filmie nie ma. Niemniej postać pojawiała się w bardzo licznych źródłach EU i szybko stała się jednym z ulubieńców fanów. Bane, w swojej charakterystycznej, orbaliskowej zbroi, miał wystąpić u boku Revana w trylogii Mortis i doradzać Synowi, który szukałby u nich pocieszenia. Scena nawet została po części ukończona:
Tylko potem zdecydowano się na zmiany i duch Sitha, który objawia się Yodzie na Morabandzie vel. Korribanie w „Sacrifice" wygląda sporo inaczej. Niemniej, postać jest w kanonie i właściwie trzeba tylko czekać, by historię tego bohatera podjęto w taki czy inny sposób.
Czasem jest tak, że postać miała wystąpić, ale wszystko zatrzymało się na fazie planowania i rzucania pomysłów podczas konferencji scenarzystów. Tak było w przypadku kapitana Panaki, który w odcinku „Destroy Malevolence" miał zostać porwany wraz z Padme przez Grievousa, a potem zginąć z rąk generała. Zarówno w starym, jak i nowym kanonie zaplanowano dla niego inny los: został moffem sektora Naboo. W serialu pojawili się również Quarrenowie, ale znany z całych prequeli senator Tikkes już nie. Początkowo planowano go na początek sezonu czwartego, do odcinków o wojnie domowej na Kalamarze, no ale się nie pojawił. Oficjalnie tłumaczono to faktem, że struktura władzy u tej rasy jest i tak zbyt skomplikowana, więc nie byłoby czasu na wyjaśnianie jak do tego wszystkiego miał się polityk wspierający Konfederację. Cierpliwość fanów miała się opłacić w sezonie siódmym lub ósmym, czego dowodem są prace koncepcyjne z Tikkesem. No ale nigdy się tego nie doczekaliśmy. Podobnie było z Depą Billabą - miała się pojawić w akcie "Kryształowy kryzys na Utapau", ale nie trafiła nawet do wersji z wczesną animacją. Za to uczyniono z niej mistrzynię Jarrusa i dzięki temu trafiła na karty niewydanego jeszcze w Polsce „Kanana", do tego parę razy wspominano o niej w serialu - pierwszy raz w epizodzie „Return of the Old Masters", gdzie Inkwizytor bardzo szybko, ku zgrozie Kanana, zidentyfikował jego nauczycielkę po samym tylko stylu walki. Co prawda teraz nie wydaje się to takie szokujące, bo po drugim sezonie wiemy, że Pau'anin był kiedyś członkiem zakonu.
Epizod I przedstawił nam również mnóstwo nowych zwierzaków. Jednymi z nich były nuny - to podobnie nieco do kurczaków istoty, które możemy zobaczyć na balkonie Jabby podczas wyścigów (Hutt zrzuca jedną z nich). W serialu okazało się, że ich udka były bardzo popularnym daniem. W "Shadow Warrior" zadebiutowały kaadu, czyli wierzchowce Gungan, które potrafiły oddychać pod wodą, dlatego można było na nich jeździć i na powierzchni, i w podwodnych miastach.
Organizacje
Przy okazji mówienia o "Mrocznym widmie" nie sposób nie wspomnieć o armii droidów. W epizodzie pierwszym główne skrzypce grały co prawda niemalże jedynie "chudziaki", jak nazywano beżowe maszyny typu B1. W filmie może to Jar Jar stał się głównym komediantem, ale droidy też miały trochę śmiesznych momentów. I może to było przyczyną, dla której ekipa TCW zdecydowała się uczynić z chudziaków maszyny obdarzone nieco głupkowatym poczuciem humoru. Spotkało się to z dość nieprzychylną reakcją fanów, więc pewnie dlatego zostało to stonowane w kolejnych sezonach. Twórcy chcieli nawet zrobić odcinek z perspektywy B1, ale ostatecznie nic z tego nie wyszło. Wątek armii droidów przejęli jednak „Rebelianci" - w epizodzie „The Last Battle" Kanan, Ezra, Zeb i Rex wyruszają na planetę Agamar, gdzie natrafiają na oddział dowodzony przez superdoida taktycznego Kalaniego i postanawiają ostatecznie wyrównać rachunki. Dla Reksa była to okazja do zamknięcia pewnego rozdziału w życiu, a Kalani odleciał z resztą podwładnych i kto wiem, może jeszcze zobaczymy jak walczy po stronie rebelii.
Choć pojawiają się w całych prequelach, to senaccy gwardziści w charakterystycznych, niebieskich zbrojach zadebiutowali właśnie w „Mrocznym widmie". TCW rzuciło nowe światło na tą organizację: przede wszystkim zobaczyliśmy, że w filmach mężczyźni noszą stroje ceremonialne, a podczas misji zakładają praktyczniejsze zbroje, mocno zresztą inspirowane pancerzem klonów. Ich debiut to odcinek „Cloak of Darkness", gdzie jednocześnie się okazało, że nie wszyscy byli wierni Republice; kapitan Argyus wolał współpracować z Separatystami. Później gwardzistów widzieliśmy w paru odcinkach TCW, głównie na Coruscant i w otoczeniu senatorów.
A skoro o strażnikach mowa, to pod koniec sezonu pierwszego znaleziono środki w budżecie na pokazanie straży Naboo - konkretnie, w dylogii o wirusie błękitnego cienia. Z tym budżetem to może nieco przesada, bo wspomniane wyżej środki pochodziły raczej z dna skarbonki. Innymi słowy, strażników jest tylko dwóch, do tego identycznych, ale ekipa tak operowała kamerą, by mniej rzucało się to w oczy. Jak nie ma kasy, trzeba sobie radzić.
Technologia
W pierwszym sezonie TCW powróciły charakterystyczne, żółte myśliwce sił powietrznych Naboo. I tu od razu ciekawostka: gdy ekipa tworzyła hangar w Theed, okazało się, że ich „ogony" nie mieszczą się i przechodzą przez ściany. Filoni poszedł nawet do Johna Knolla, od którego dowiedział się, że ILM miało ten sam problem w filmie.
Technologia Federacji jest doskonale widoczna oczywiście w formie armii droidów, ale jeśli uważnie się przypatrzymy, to dostrzeżemy ją także w innych miejscach. Ot choćby w „Malevolence", na pokładzie której członkowie załogi poruszają się w wagonikach, które inspirują się czołgami MTT.
Sporo statków, które odrzucono w fazie projektowania EI, pokazało się w animacjach. Konceptualiści mieli plan pokazania okrętu a'la latający spodek z pierwszych filmów science-fiction (może po to, by zaznaczyć, że technologia w prequelach jest starsza niż ta w OT?). Miał on być albo we flocie Federacji, albo Alderaanu, ale ostatecznie zdecydowano się na inną stylistykę. Jednak nic straconego, bo niecodzienny okręt (konkretnie: fregata typu Corona) trafił do Honda Ohnaki w odcinku „Dooku Captured". Z różnych źródeł możemy wyczytać, że statek powstał jeszcze przed wojnami klonów, co może tłumaczyć jego „archaiczny" wygląd. A może po prostu pirat wolał niecodziennie wyglądające środki transportu.
Miejsca
Chyba żadne inne miejsce nie zostało tak rozwinięte, jak Naboo. Jest to nie tylko ojczyzna Padme i Palpatine'a - jednych z głównych bohaterów - lecz także miejsce wielu ważnych wydarzeń. Epizod „Crisis on Naboo" rzucił nowe światło na historię planety. W odcinku obchodzone jest święto, które upamiętnia przybycie na glob niejakiego Kwilaana, który poprowadził swych ludzi z planety Grizzmalt. Później jego plemię założyło wioskę, a wioska po latach przerodziła się w Theed. Więcej o historii planety dowiedzieliśmy się w odcinku „Blue Shadow Virus", gdzie Padme odkryła tajne laboratorium szalonego doktora Vindiego, który pragnął zarazić śmiertelnym wirusem całą galaktykę. Z przewodnika po odcinku możemy się dowiedzieć, że placówka została wybudowana mniej więcej w czasach Epizodu I. Wiemy, że Palpatine lubił planować z wyprzedzeniem, czyżby już wówczas myślał o zatrudnieniu doktora? Na pewno działał tam przez wiele lat, czego dowodzi epizod „Shadow Warrior", gdzie zobaczyliśmy jeszcze jedną tajną bazę Sidiousa, z której tym razem operował hrabia Dooku. Oficjalny przewodnik sugeruje jednak, że przed nim mogli jej używać inni Sithowie. Może Plagueis albo jeszcze wcześniejsi?
Oczywiście Epizod I po raz pierwszy przedstawił nam Coruscant, galaktyczną stolicę. Za samą nazwę odpowiada Timonthy Zahn, który wymyślił ją na potrzeby swoich książek o Thrawnie. Pierwsze sezony TCW pokazywały nam te same miejsca, które pojawiły się w „Widmie" - świątynię Jedi czy sale Senatu. Mieliśmy okazję zwiedzić wiele nowych miejsc, takich jak gabinety senatorów, czy nowe sale w świątyni. To ta „czystsza" strona planety, do „brudnej" dopiero „Atak klonów odważył się zapuścić. Tak samo jak dalsze sezony serialu. Ale o tym innym razem.
W odcinku „Mystery of a Thousand Moons" zobaczyliśmy po raz pierwszy w nowym kanonie planetę Iego, wspomnianą przez Skywalkera jako ojczyzna Aniołów. W serialu młodzieniec wraz ze swym mistrzem poszukiwał tam lekarstwa na wirus błękitnego cienia, a przy okazji pomógł mieszkańcom planety tysiąca księżyców uwolnić się z rzekomej klątwy, która nie pozwalała im opuścić globu. Stolicę, Clifford, twórcy oparli na projektach Douga Chianga z „Widma". Znowu: nic się nie marnuje.
Cytaty i varia
Aluzje do „Mrocznego widma" w formie cytatów pojawiały się raczej rzadko - w pierwszych trzech sezonach w ogóle. Dopiero od czwartego twórcy postanowili wrzucać aluzje tu i tam.
W „Plan of Dissent" dowiadujemy się, że zniszczenie stacji dowodzenia droidów przez Anakina odbiło się dość szerokim echem, bo o tym wydarzeniu dyskutują klony. W tym samym epizodzie żołnierze w podobny sposób unicestwili okręt Separatystów.
Dooku wiernie wykonywał rozkazy swojego mistrza, a nawet po nim powtarzał. Sidious mówi w Epizodzie I: „Wykończyć ich. Wszystkich", a hrabia w „Massacre": „Wykończyć wiedźmy. Wszystkie". Zresztą w tym samym epizodzie po wygranej walce droidy rozglądają się dookoła, gdy nieumarłe Siostry Nocy padają na ziemię, co jest lustrzanym odbiciem tego, co się stało podczas bitwy o Naboo, kiedy to maszyny zostały wyłączone.
„Zawsze dwóch ich jest. Mistrz i uczeń" - jeśli to nie najsłynniejsze słowa Yody z pierwszego epizodu, to jedne z nich. Wydaje się jednak, że był to dość słynny zwrot, bo dokładnie tak samo mówi Maul w „Revival".
Obi-Wan często korzystał z mądrości swojego mistrza. Na Onderonie przypomniał Anakinowi: „Możemy ich [rebeliantów] jedynie chronić. Nie wolno nam walczyć za nich." Tak samo Jinn opisał królową i jej dwór. Potem (w „Tipping Points") tekst ten podchwyciła Ahsoka.
Pamiętacie chodzące nogi droida w pałacu w Theed? Ten komiczny motyw wykorzystywano parokrotnie, na przykład w „Front Runners", gdy Saw Gerrera urwał głowę jednej z maszyn.
Scena przedstawienia Dartha Maula członkom Federacji jest dość poruszająca - pewnie dlatego twórcy nawiązali do niej, gdy hrabia zaprezentował pierwszego superdoida taktycznego w serialu, Kalaniego w „Front Runners".
Artoo z pewnością wiedział jak naprawiać statki i robił to dobrze. Tak uratował załogę okrętu królowej, tak też zapobiegł poważnym zniszczeniom pojazdu Meebura Gascona w „A Sunny Day in the Void". Tym razem również pomagały mu inne astromechy, ale nie zostały zniszczone. Co nie znaczy, że nie musiał trochę nadstawić za nie karku.
Jar Jar ma chyba permanentny zakaz dotykania czegokolwiek. I Obi-Wan na niego krzyczy w filmie, i Mace Windu podczas wspólnej misji w „The Disappeared". Zresztą to nie koniec mądrych rad dla Gunganina, bo w drugiej części tego podwójnego odcinka mistrz radzi mu się nie skupiać na swoich niepokojach - tak samo jak Qui-Gon Obi-Wanowi.
„Jakie wredne!" - takimi słowami zwraca się Zeb do Choppera w „Droids in Distress". I pewnie nie wie, że cytuje Jar Jara.
Gdy Kanan wyczuwa Vadera, mówi krótko: „strach, gniew, nienawiść". To niepełna wersja cytatu Yody: „Strach prowadzi do gniewu, gniew do nienawiści, nienawiść prowadzi do cierpienia".
Czasem cytat in-universe trafia gdzieś out-universe. I znowu są to słowa Yody: „Zawsze dwóch ich jest" to tytuł jednego z odcinków „Rebeliantów".”
Tak jak pisaliśmy ostatnio: to pewnie nie wszystko, co dałoby się napisać o nawiązaniach do "Mrocznego widma". Seriale z jednej strony obficie czerpią z materiału źródłowego, jakim są wszystkie filmy z Sagi i spin-offy, z drugiej zmieniają ich odbiór, przedstawiają w nowym świetle. I miejmy nadzieję, że tak będzie jeszcze przez lata.
KOMENTARZE (9)
Jak wszyscy doskonale sobie zdajemy sprawę, George Lucas nie uważa, by film mógł zostać skończony. Jest tylko odłożony na półkę na jakiś czas, zaś każde wydanie pozwoliło mu wprowadzić kilka zmian, względem wersji kinowej. Niezależnie, czy to była wersja VHS, DVD, Blu-ray czy 3D.
Zmiany na VHS
Gdy w 2000 otrzymaliśmy kasety VHS z filmem, warto przypomnieć, iż było to przełomowe wydarzenie w skali globalnej. Lucasfilm przetestował coś, co dziś jest standardem, czyli globalną premierę. Film trafił do sprzedaży praktycznie w tym samym dniu w Polsce, USA i wielu innych krajach. Oczywiście zmieniony.
Orn Free Taa zmienia towarzyszy. To jedna ze zmian, o których mało kto wie (lub pamięta ten news). W oryginale w tej scenie miała być czerwono skóra Twi’lekianka imieniem Supi i przypominający Biba Fortunę białoskóry Twi’lek. Jednak przed premierą „Mrocznego widma” zamieniono ich na parę ludzi. Dopiero przy DVD ponownie wprowadzono Supi, a także dodano jej towarzystwo – jasnoniebieską Pampy.
Wersja kinowa
Obraz z wersji BD, ale zmiany wprowadzono na VHS.
Wprowadzono też drobne zmiany do sceny taksówki powietrznej, ale przy DVD jeszcze raz dobrali się do tej sceny, nadając jej ostateczny kształt.
Zmiany na DVD.
Wersja DVD pojawiła się w 2001, jeszcze przed premierą „Ataku klonów”. Znów była to okazja do poprawienia filmu.
Pierwsza zmiana jest dość zauważalna, to taksówka powietrzna na Coruscant. W oryginalnym kinowym wydaniu zaraz po słowach Qui-Gona „the situation has become much more complicated”, pojawiało się ujęcie kwater Palpatine’a. Teraz widać tam Padme, Anakina i Jar Jara wsiadających do powietrznej taksówki, a następnie widzimy przelot nad Coruscant. Jar Jar dodatkowo ma jeszcze jedną linię dialogu. Niestety zmiana ta wycięła oryginalne ujęcie prezentujące apartament Palpatine’a. Co ciekawe, na DVD ta nowa scena znów pojawia się zarówno wśród usuniętych jak i na płycie.
Ujęcie z wersji kinowej.
Wersja z późniejszych edycji.
Oraz prawdopodobnie najmniej widoczna zmiana dotyczy podpisów. W filmie w kinie, gdy Sebulba złościł się na Anakina był podpis „You won’t walk away from this one, Skywalker... you slave scum!”. W wersji DVD wycięto napis „Skywalker”, ponieważ Sebulba nie używał nazwiska Anakina w tej scenie.
Rozszerzona scena wyścigu. Na drugiej płycie z dodatkami znajdują się wycięte sceny. Wśród nich jest kompletna wersja wyścigu podracerów, w której widać między innymi przedstawienie wszystkich uczestników biorących udział w Boonta Eve Classic. Część, choć nie wszystkie, z tych zdjęć wmontowano w film na płycie pierwszej. W kinowej wersji (a także tej na VHS) nie było przedstawienia wszystkich uczestników, ale wraz z wydaniem DVD widzimy ich więcej, a scena trwa dłużej. Nie wpływają one w żaden sposób na akcję, ba niektórzy zarzucali już wcześniej, że sekwencja ta była zbyt długa.
Tu dodano, w innych miejscach wycięto. Chwilę po tym jak Fode i Beed wymawiają imię Sebulby w kinowej wersji Watto uradowany uśmiecha się i wiwatuje „Sebulba!”. Obok niego widać Warwicka Davisa. Scena, a raczej ujęcie, z nieznanych przyczyn nie pojawiła się w wydaniu DVD. Warwicka oczywiście widać w innych ujęciach. W oryginale zaraz po ogłoszeniu Sebulby, ten tryumfalnie podnosi ręce i widzimy Watto. W wersji DVD jest więcej Sebulby, który wskakuje na swój pod i błaznuje pod publikę.
W przypadku drugiego okrążenia zmiany są bardziej uwypuklone, ponieważ znów dodano kilka scen nie wykorzystanych wcześniej, acz znów nie wszystkie (całość jest na płycie z dodatkami). Mamy zatem więcej Anakina, Sebulby, Tuskenów ale chyba najbardziej zauważalne jest prześcignięcie przez Anakina jego rywala Gasgano. Tego nie było w wersji kinowej.
Zmiany na Blu-ray
Bardzo dużo zmian pojawiło się w filmie przy okazji wydania na BR. Wynika to z kilku przyczyn, po pierwsze jest to nowa konwersja, szersza. To znaczy, na ekranie widzimy większe kadry (tak o ok. 8%).
Ujęcie na DVD
Ujęcie na Blu-ray
Po drugie poprawiono kontrast obrazu i kolory.
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
Zmiany są jednak czymś więcej niż technikaliami. Na nowo wygenerowano napisy początkowe, zmieniając kąt ich nachylenia tak, by był zgodny z pozostałymi prequelami.
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
Poprawiono też efekt nadzwyczajnej prędkości jaką mają Jedi używając Mocy. Na DVD było to bardziej na zasadzie nie pokazywania, na BD to nowa animacja, dość rozmyta. Jednocześnie poprawiono też efekty pól siłowych na droidekach. To samo zrobiono w następnym ujęciu, gdzie Jedi są już w tle.
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
Scena w której Nute Gunray i Rune Haako oglądają co się dzieje z Jedi na ekranie, również została przerobiona. Po pierwsze inny efekt, po drugie zmieniono ujęcie na szersze, a po trzecie skrócono scenę. Wycięto choćby z niej krótkie ujęcie Tey How.
Ujęcie na DVD
Ujęcie na DVD - wycięte
Ujęcie na BD
W oryginale, jak i w wersji VHS czy DVD został błąd animacji. Przez to ręka Fode i Beeda przechodzi przez kamizelkę (przez około 6 sekund). W wersji BR naprawiono ten błąd.
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
W kilku miejscach poprawiono też dźwięk. Choćby w scenie, w której przedstawiany jest Jabba, słychać nowe, wyraźniejsze głosy.
Głosy także poprawiono w scenie w senacie. W wersji BD bardzo wyraźnie słychać skandowanie „Vote now!” w miejsce nieokreślonego krzyczenia.
Komputerowo poprawiono także oczy Amidali w jednej scen, gdzie za bardzo odbijało się w nich światło.
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
Zdecydowanie najważniejsza i najbardziej widoczna w filmie zmiana, to Yoda. Kukiełka we wszystkich scenach została zastąpiona komputerową wersją.
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
Ujęcie na DVD
Ujęcie na BD
Wersja BD w gruncie rzeczy przygotowana została do następnej obróbki. W 3D głównie wyostrzono kilka rzeczy, przede wszystkim połączenia silników podracerów. Prawdopodobnie część zmian w tej wersji, jest trudnych do wychwycenia, bo nie tyle poprawia czy zmienia obraz, co raczej rozczłonkowuje go, by móc dodać głębie.
W wersji Digital zmieniono tylko fanfary Foxa na samodzielne logo Lucasfilmu.
Shmi Skywalker. Niewolnica, samotna matka, pierwsza znana nam osoba z rodu Skywalkerów, matka Wybrańca, babka Luke’a i Lei, prababka Kylo Rena, macocha Owena Larsa.
Shmi jest postacią istotną dla całej sagi Star Wars, to ona urodziła Anakina i to jej los ma duży wpływ na jego historię. Tymczasem wiemy o niej nadal niewiele, nawet w Legendach nie poznaliśmy zbyt wiele dodatkowych szczegółów na temat jej życia. Obecnie, w nowym kanonie, informacji o Shmi jest jeszcze mniej. W starym EU jako sześciolatka podróżująca z rodziną trafiła w ręce piratów, którzy zaatakowali statek Skywalkerów i sprzedali ją w niewolę. Nie znamy planety, z której pochodziła, nie wiemy co stało się z jej rodziną, nie wiemy dlaczego to ona stała się matką Wybrańca poczętego bez „tradycyjnego” udziału mężczyzny. Nie wiemy nawet na jakiej planecie mieszkała gdy urodziła Anakina.
Ta miła, ciepła i empatyczna kobieta samotnie wychowała syna na współczującego i bezinteresownego chłopca, którego z bólem serca powierzyła opiece Jedi, wierząc że w ten sposób zapewni mu lepszy los. Wszyscy wiemy, jak to się skończyło.
Postać Shmi, w którą wcieliła się Pernilla August, zawsze była gdzieś na marginesie zainteresowania większości fanów. Nie poświęcano jej zbyt dużo fanartów czy fanfików. Jednak oczy wielu fanów skierowały się na nią przed premierą „Przebudzenia mocy” kiedy dużo osób zaczęło wskazywać na widoczne ich zdaniem podobieństwo pomiędzy Shmi a Rey. Był to jeden z pierwszych „dowodów” na to, że Rey pochodzi z rodu Skywalkerów.
Nawet jeśli nie interesują Was pomysły i domysły fanów na temat fabuły nowej trylogii, to i tak zapewne zdążyliście zauważyć, że bywają trochę szalone. W przypadku Shmi nie skończyło się na dowodzeniu, że jest ona po prostu prababką Rey. Niektórzy uważają, że Rey jest klonem Shmi (w końcu Vader wiedział gdzie została pochowana). Ponoć mogłaby też być córką Shmi Skywalker i Cliegga Larsa albo samej Shmi i tym samym być bliźniaczką Anakina, odebraną matce i zamrożoną w karbonicie. Jeszcze inni spekulują, że skoro nie znamy dokładnie historii Shmi i jej rodziny, to może Rey jest Skywalkerem, ale jako potomkini krewnych Shmi (np. nieznanego nam brata). No i nie zapominajmy, że Qui-Gon Jinn spał z nią pod jednym dachem! Oczywiście nie zabrakło też teorii o tym, że Shmi to Snoke.
Bez względu na to czy postać Shmi faktycznie będzie miała jakieś większe znaczenie dla nowej trylogii czy też nie, warto poświęcić trochę uwagi nestorce rodu Skywalkerów. W końcu to od niej wszystko się zaczęło! Dlatego zapraszamy do zapoznania się z poświęconymi jej przykładami twórczości fanów. Na początek przypomnimy jednak jedną produkcję oficjalną - reklamę z wierszem "One Love" poświęconym Shmi i czytanym przez Pernillę August, następnie możecie obejrzeć garść fanartów, dedykowaną Shmi balladę oraz fanowskie montaże.
Verse 1:
Why'd you leave me drowned in the pain
Where the clouds don't drop any rain
My, my son don't grow up too fast
Don't label me as the past
Chorus 1:
You can't stop the change
No more than you can stop the sun from setting
Verse 2:
Finally grasped this idea
Freedom always costs something dear
Oh, oh don't look back
Keep your eyes on track
Chorus 2:
But you can't stop the change
No more than you can stop the sun from setting
Freedom feels so strange
I finally see that you were right for leaving
Bridge:
I forgive you
Verse 3:
Even if I still wore the chains
I'd be proud of you all the same
Whoa, oh the desert is dry
No more rain from the sky
„Mroczne widmo” stanowi swego rodzaju kuriozum, związane z dwugłosem w pop-kulturze. Z jednej strony było to bardzo mocno wyczekiwane dzieło, latami. Z drugiej te oczekiwania sprawiły, że nie miało szansy im sprostać, zostało powszechnie uznane za fatalne, dopiero po wielu latach coraz więcej osób odkrywa, że to wcale nie jest taki zły film, jak go malują. To wszystko ma swoje odbicie w nawiązaniach pop-kulturowych.
Druga sprawa to fakt, że z końcem lat 90. to telewizja i seriale dużo bardziej komentują rzeczywistość niż filmy kinowe.
Zdecydowanie najbardziej znane z nich to film Fanboys Kyle’a Newmana. To swoisty hołd dla fandomu z „Mrocznym widmem” w tle. Historia umierającego fana, który pragnąłby zobaczyć przed śmiercią najnowszy film George’a Lucasa, tyle że ma niewielkie szanse dotrwać do premiery. Jego przyjaciele postanawiają zabrać go na niesamowitą wyprawę, zwieńczoną włamaniem się na ranczo Lucasa, by zobaczyć roboczą wersję I Epizodu. Jednocześnie film kończy się w wymownym momencie, w którym byłaby szansa na ocenę tego, co zobaczyli bohaterowie. Dziś historii pośrednio podobnych do opowieści Newmana wydarzyło się kilka. Lucasfilm dał możliwość obejrzenia niedokończonych filmów kilku fanom, którzy nie doczekaliby premiery.
Swoją drogą, temat nie dożycia do I Epizodu pojawił się także w serialach. Choćby w odcinku „Dziewczyny z komputera” (1995), gdzie jeden z bohaterów wyraża obawę, że może nie dożyć do następnych „Gwiezdnych Wojen”. Dobrze to koreluje tak z „Fanboys”, jak i rzeczywistością.
Im bliżej było premiery, tym w większej ilości seriali przewijały się odniesienia do oczekiwań, albo nawet wykorzystywano tytuł w ramach odcinka. Wszystko w 1999, przypadek wykluczony. Przykłady to „Trzecia planeta od słońca”, „Beverly Hills, 90210”, „Asy z klasy”, „Sabrina, nastoletnia czarownica”.
Inna głośna parodia, choć bardziej „Star Treka” niż „Gwiezdnych Wojen” to niemiecki film „Gwiezdne jaja: Część I: Zemsta świrów” ((T)Raumschiff Surprise - Periode 1). Tłumacze dodali w nim coś od siebie, poza oczywiście tytułem. Królowa planety w polskim tłumaczeniu nazywa się Amidała, co doskonale pasowało do humoru produkcji. Do Sagi jest tu kilka nawiązań, ale do „Mrocznego widma” dwie. Odpowiednik blokady Naboo oraz wyścigów podracerów.
Nie można też zapomnieć o „Robot Chicken” zwłaszcza trzeciej części parodiującej „Gwiezdne Wojny”. Choć nie jest to bezpośrednio parodia prequeli, znajdziemy tam kilka rozpoznawalnych scen.
Osobny temat to oczywiście Kevin Smith. W „Jay i Cichy Bob kontratakują”, gdzie pojawia się między innymi Mark Hamill jak i Carrie Fisher nawiązał do sposobu walki Datha Maula. Inny przykład to „Zack i Miri kręcą porno”, gdzie jeden z tytułów to „The Phantom Man-Ass”.
„Mroczne widmo”, choć nie zawsze mówi się o tym głośno, wpłynęło na wysokobudżetowe kino rozrywkowe. Pierwszy z nich to „X-Men”, choć w tym wypadku nawiązania raczej są koincydencją niż zamierzeniem. W obu filmach gra Ray Park. W sadze to Darth Maul, zaś w X-Menach Toad. Choreografia walk jest miejscami bardzo podobna. Wprost walka z „Mrocznego widma” wpłynęła natomiast na „Piratów z Karaibów: Skrzynię Umarlaka”. Tam walka Sparrowa, Turnera i Norringtona jest rozpisana na trzy osoby. Początkowo właśnie inspirowano ją Epizodem I, ale z czasem poszła trochę w innym kierunku. Inny przykład to oczywiście „Aniołki Charliego 2 – Zawrotna szybkość”. Znów pod koniec mamy nawiązanie do starcia Obi-Wana i Maula. Jakby nie oceniać filmu, to pomimo całej krytyki i hejtu, właśnie ta sekwencja walki jest naprawdę dopracowana i nie raz została doceniona przez innych filmowców.
Kultowe są też dwie postaci. Pierwszy, Darth Maul zainspirował także stwory w innych filmach, jak choćby orka w „Powrocie króla”, jak i obcego w „2001: Odysei komicznej”. Ot takie małe, a cieszące oko nawiązania. Drugi, czyli Jar Jar, został znienawidzony. Może mainstream raczej go omijał, ale w sieci można znaleźć wiele filmików, gdzie jest ukazany w dość negatywnym świetle. Jego wady są albo wyolbrzymiane, albo jest on zwyczajnie zabijany.
A na sam koniec „Weird Al” Yankovic i jego „The Saga Begins” , czyli piosenka poświęcona „Mrocznemu widmu” (i Anakinowi).
Wśród tatuaży, które zdobią ciała fanów Gwiezdnych Wojen można znaleźć takie, które zostały zainspirowane "Mrocznym widmem". I wbrew pozorom nie jest to tylko Darth Maul, chociaż rzeczywiście jest go bardzo dużo. Przykłady możecie zobaczyć poniżej.
Przy okazji warto na wstępie przypomnieć scenę z filmu „Fanboys”, w której bohaterowie spotykają innego fana, pozytywnie nastawionego do zbliżającego się epizodu I i postaci Jar Jara…
Obchodzimy w tym roku 40-lecie „Nowej nadziei”, ale to jednocześnie 40-lecie sagi. Przynajmniej formalnie, bo jak doskonale wiemy, adaptacja powieściowa pojawiła się w Stanach jeszcze przed końcem 1976. Jednak w zbiorowej świadomości saga zaczęła żyć właśnie wraz z premierą IV Epizodu. Z tej okazji 40-lecia premiery tego filmu poświęciliśmy mu cały tydzień, ale to nie koniec świętowania 40. Urodzin Sagi. Każdy z pozostałych epizodów dostanie swój specjalny weekend, dziś zaczynamy od pierwszego, czyli „Mrocznego widma”.
Obecnie I Epizod ma już 18 lat. Gdy wchodził na ekrany w 1999 był jednym z najbardziej wyczekiwanych filmów w historii kina. Od premiery ostatniej części cyklu minęło 16 lat, w tym czasie klasyczna trylogia obrosła legendą, stała się marką z którą „Mroczne widmo” musiało się zmierzyć. I pisząc wprost… poległo z kretesem. Nie dało się sprostać tak wygórowanym oczekiwaniom. Film przez lata jeszcze był uważany za najgorszy (lub jeden z najgorszych) sequeli (w tym wypadku prequeli) w historii, przykładem jak nie należy wracać do ukochanej marki. Lata mijają, a „Mroczne widmo” powoli zaczyna się bronić. Z jednej strony stało się częścią klasycznej sagi, w pewien sposób starą ramotką, podobnie jak klasyczna trylogia. Z drugiej wyrosło już pokolenie, które odbierało ten film jako jeden z cyklu, a nie powrót do niego, dla nich ładunek nostalgiczny dzielący obie trylogie nie jest już tak istotny. Trzecia strona to oczywiście kondycja współczesnego kina i bardzo wiele innych, niepotrzebnych i nieudanych sequeli innych sag. W zestawieniu z nimi „Mroczne widmo” coraz częściej wychodzi obronną ręką. Jeszcze inni porównując je z „Przebudzeniem Mocy” widzą jak można było bazować na „Nowej nadziei” jednocześnie oddalając się od niej. Jedno jest pewne, nawet dziś I Epizod budzi mieszane uczucia, ale najważniejsze, że wciąż nie przechodzimy wokół niego obojętnie.
To film, w którym wiele osób chciało zwyczajnie zagrać. Udało się to Samuelowi L. Jacksonowi, który o swoim zamiarze mówił w programach TV. Nie udało się natomiast Michaelowi Jacksonowi, który miał być Jar Jarem (więcej o inspiracjach Jar Jara). Film, który John Knoll uznaje za jedno z najważniejszych dokonań w światku efektów specjalnych. On sam mówi, że w ILM i nie tylko kalendarz powinien być ustanowiony na przed „Mrocznym widmem” i po nim. I Epizod zmienił sposób używania efektów komputerowych. Wcześniej były drogie, więc używano je do konkretnych scen, George Lucas i jego ekipa poprawili większość ujęć, dodając różne rzeczy w tle, czy budując jedynie część dekoracji, tę istotniejszą do interakcji z aktorami. Jednocześnie ten film w pewien sposób pozostał wierny także kinu, które inspirowało George’a. Scena wyścigu podracerów mocno bazuje na słynnym finale Ben Hura, gdzie bohaterowie na rzymskiej arenie ścierają się na rydwanach. Fabularnie zaś jedno z rozwiązań jest mocno podobne do zastosowanego przez Akiro Kurosawę w filmie Kagemusha – Sobowtór, poniekąd wyprodukowanym przez George’a Lucasa i Francisa Forda Coppolę.
Ale „Mroczne widmo” to także pewne problemy, z którymi fani muszą się mierzyć. Anakin Skywalker, czyli późniejszy Darth Vader to niewinny chłopiec. Nie podobało się to wielu fanom, którzy chcieli czegoś mroczniejszego. Zaś konsekwencję zagrania tej roli okazały się tragiczne dla Jake’a Lloyda. Zwichnęło mu to karierę zawodową, a w konsekwencji także i zdrowie psychiczne. Aktor wciąż się leczy. Innym „kuriozum” są Midi-chloriany, z których obecnością również fani muszą jakoś żyć.
Za to bez wątpienia rewelacyjnie spisał się John Williams. Jego muzyka z tego filmu, w szczególności „Duel of the Fates” wciąż są popularne i słuchane. Od czasu do czasu nawet pojawiają się na jakiś listach. Jedni próbują się uczyć słów na pamięć. Inni szukali zaś sposobów by łatwo go zapamiętać skojarzeniami.
Obecnie jak wiemy czasy się zmieniły, na nowe filmy nie czeka się już tyle lat, więc i oczekiwania nie są tak olbrzymie. Ale najlepsze jest to, że kilka osób, które nie załapały się ostatecznie do I Epizodu, dziś znalazło pracę przy „Gwiezdnych Wojnach”. Najbardziej znane są dwie - Benicio Del Toro czyli DJ z VIII Epizodu, miał grać Dartha Maula, oraz Ron Howard, który był rozważany jako reżyser. Teraz kręci Hantologię.
W naszej bazie mamy kilka artykułów, do których warto wrócić, właśnie przy okazji tego weekendu. Choćby do historii filmu lub tego jak wyglądał pierwszy dzień zdjęć.
Przy okazji warto przypomnieć nasze wcześniejsze świętowania „Mrocznego widma”. Pierwsze z okazji 10. urodzin filmu oraz drugie przy okazji premiery filmu w wersji 3D.
Tydzień "Mrocznego Widma" z okazji 10 lecia filmu:
