Głupio brzmiąca polska nazwa, ktora trochę kontrowersji wywołała "WTEDY". Nie lepiej było by np "PIŁOBOTY" (albo "Piłodroidy" ? "Piłoidy" ?). Przedrostek BUZZ nie odnosi się do "bzyczenia", tylko do tego przyjemnego urządzenia:

https://www.dreamstime.com/stock-photos-buzz-saw-blade-white-background-image36924563

Pomyślałem nad tym teraz przez 3 sekundy i mamy alternatywne tłumaczenie. Nie mówię, że lepsze, ale inne.

Jednym z moich spostrzeżeń 20 lat temu było to, że Lucas celowo i konsekwentnie operuje trikami perspektywicznymi, żeby zmylić widza co do skali i odległości. Nie wiem czemu, przez jakiś czas przedstawiałem to jako "słabość", czy "wadę" ROTS.

W bitwie nad Coruscant trochę tego triku jest, najbardziej widoczny zaraz w początkowej sekwencji: niszczyciel - dwa myśliwce - nurkowanie. Nie wiadomo, jak daleko jest ten niszczyciel, jaka jest względna różnica odległości i prędkości "widza" i obiektu na który widz patrzy.

Teraz mi przychodzi do głowy, że to jest jeden ze sposobów wywołania zawrotów głowy u oglądającego. Dezorientacja. Jest to trochę przeciwna taktyka do tej, którą Lucas zastosował w Powrocie Jedi, gdzie mamy piękne pokazy paralaksy:

https://www.youtube.com/watch?v=hFadMn0EuO0 (pierwsze 7 sekund)

i to

www.youtube.com/watch?v=8A6PTCf6dVc (20 sek)

Widać inne inspiracje. Te dwa powyższe filmy to ewidnetnie dzieło kogoś, kto za dzieciaka oglądał kroniki jak Amerykanie leją Japońców na Pacyfiku. Te same majestatyczne ujęcia gigantycznych okrętów, które prawie się nie ruszają "w kadrze".

Otwarcie ROTS to raczej już dziecko innych czasów. Pęd i zawroty głowy.

Jednakowoż bitwa nad Coruscant po XX latach robi ciągle straszliwe wrażenie. Może nawet większe niż "WTEDY". Czuć pęd i masę, a jednocześnie wszystko dzieje się z taką prędkością, że widz wie co jest grane. Plus - te sceny przestały mi się wydawac śmieszne. Są raczej przerażające. Nawet te cholerne bzykodroidy (patrz post powyżej).

https://www.youtube.com/watch?v=T_nkQoSgN7k&t=29s

Kiedy kończy się optymistyczny, hiper-energetyczny Akt I, tak mniej więcej zaczyna wyglądać ROTS - zarówno dla widzów, jak i dla postaci.
Obsuwamy się w koszmar bardzo szybko, a film nabiera sennego wymiaru na dobre:

1. Anakin zaczyna śnić o przyszłości. Reszta filmu wygląda na kontynuację tego pierwszego koszmaru,
2. Rozmowa Anakina z Palpatinem w operze zarówno lokacją (nierealną nawet jak na StarWarsy) jak i przebiegiem sugeruje sen,
3. Palpatine ujawniający się Anakinowi, nagła zmiana scenerii ze "zwykłego biura" na miejsce niezwykle niepokojące również sugeruje koszmar senny. Pojawiający się w tle na chwilę w oknach widok "zwykłego świata Coruscant" zastępowany jest złowieszczymi, czarno-czerwonymi ścianami rodem z Czarnej Chaty w Twin Peaks,
4. Wydarzenia są dla bohaterów tak szokujące, że oni sami nie mogą uwierzyć w ich realność :
- Anakin zostaje odtrącony przez Radę, jako niegodny zaufania (a przecież miał być "wybrańcem"!),
- Palpatine się ujawnia, a potem biernie oczekuje (w pewnym sensie, w jakiś sposób, "znika"),
- Jedi (i Anakin też!) dowiadujący się prawdy reagują jak we śnie, ich zachowanie jest nacechowane niewiarą w to co się dzieje. Mace nie wierzy Anakinowi; "Jeżeli to co mówisz, jest prawdą, to właśnie zyskałeś moje zaufanie" ( https://www.youtube.com/watch?v=jIjKogrfsdo )
- Padme obserwująca dymy nad świątynią,
- Bail Organa przepędzony ze świątyni,
- Yoda doświadczający wizji mordowanych Jedi,
- Obi Wan obserwujący nagrania,
- i kluczowa scena, pojedynek Palpatine vs Komitet. Tempo i montaż sugeruje koszmar; Palpatine rusza się nadnaturalnie szybko, a Jedi wydają się być zamarli w bezruchu (klasyczna "niemożność biegu" którą każdy kojarzy). Windu jako jedyny otrząsa się z tego snu, widownia razem z nim. Tę scenę można by roztrząsać na poważnie,
- większość postaci przez cały Akt II i III ma "miny ludzi, którzy nie wierzą w to, co się dzieje, bo spodziewają się że za chwilkę się obudzą"
5. Czysto techniczna sprawa: mimo bardzo bogatych i "dramatycznie żywych" kolorów film robi mglisto - niewyraźne wrażenie.

Ta ostatnia rzecz to mój domysł, ale mglistość starwarsów prawdopodobnie była zamierzona i konsekwentnie realizowana przez Lucasa. O to też Lucas poważnie ściął się ze swoim operatorem Gilbertem Taylorem. Lucas żądał użycia soczewek typu "soft focus", Taylor ich nienawidził, podobno była straszna kosa.

Lucas przeszedł do historii bo dał ludziom za sprawą super-nowoczesnej technologii możliwość uczestniczenia w swoim własnym śnie. Dlaczego Lucas w późniejszym wieku postanowił ten sen zamienić w koszmar, tego się nie dowiemy, można się przez resztę życia nad tym zastanawiać, domyślać i zgadywać. Ale ten senno - rozmarzony aspekt Starwarsów był zawsze chyba najważniejszym. Dlatego, jak się jakiś profan spyta co w tych Gwiezdnych Wojnach jest takiego niezwykłego, z czego one do cholery są zrobione, to mu można powiedzieć tak:

https://www.youtube.com/watch?v=qK9hLJsCWmg