strony idea ciekawa. Jeśli kogokolwiek zainteresuje to w tym serwisie...

Można by zrobić czasem tak, że ktoś będący dłużej za granicą albo obeznany z danym krajem opisze podobieństwa i różnice w stosunku do Polski.

Oczywiście nie mam tu na myśli robienia shitowej europy (sic!) da się lubić
Bo jak powiedziałem wątpię w zainteresowanie tą tematyką tak czy siak.


A na marginesie twój nacjonalizm zaczyna mnie męczyć

Ponieważ niemal cały czas w Serbii spędziłem de facto w Wojwodinie, zacznę od niej. Jest to autonomiczna prowincja Serbii, w której większość stanowią Serbowie (65%), a na mniejszość składa się mozaika kilku narodów, w tym Węgrów (14%), Słowaków, Chorwatów i Rumunów (po 2-3%). Stąd też nietrudno odgadnąć, że dość niezwykła to kraina o dość niezwykłej historii — dość rzec, że w ciągu dwóch tysiącleci była częścią 18 królestw, imperiów i państw. Przejeżdżając przez nią ani razu nie natknąłem się na las, czy większe wzgórze. Aż po horyzont ciągną się tu gigantyczne pola uprawne, zazwyczaj kukurydzy (ale to akurat zależy od koniunktury rolniczej), co przy mocniej wiejącym wietrze i słońcu odbijającym się od kłosów sprawia wprost fantastyczne wrażenie.

Drogi przebiegające przez Wojwodinę na pewno wyglądają z powietrza, jakby jakaś olbrzymia ręka pociągnęła je wzdłuż równie olbrzymiej linijki, a zakręty robiła z pomocą ekierki — rzadko gdzie bowiem można się natknąć na zakręty o kącie mniejszym niż 90 stopni. Najśmieszniejsze jest to, że często mimo swoich trzydziestu-czterdziestu lat i ani jednego przeprowadzonego nań remontu, nadal są niesamowicie równe, a ze świecą szukać na nich dziur. To niebywałe, jak trwały jest asfalt kładziony w czasach Tito na serbskich ziemiach. Teraz już tak mocny nie jest, ale mimo to nadal przedstawia się o niebo lepiej od tego, co mamy w Polsce. Może warto byłoby odkupić od Serbów patent na robienie asfaltu?

Jeśli chodzi o zabudowę miast, miasteczek i wsi, do których prowadzą dwu lub trzyjęzyczne tablice informacyjne (jeśli na danym obszarze nie mieszają wyłącznie Serbowie), nie widać wielkiej różnicy od europejskiego czy polskiego standardu. Domy są natomiast inne: położone dalej od drogi/ulicy, obowiązkowo pokryte czerwoną dachówką i zaopatrzone w zewnętrzne, drewniane rolety, które w porze słonecznego lata (czytaj: prawie zawsze) są dokumentnie zamknięte, co nasuwa obserwatorom błędną myśl, że w środku nikt nie mieszka. Kiedy się zaś wejdzie do typowego domu w Wojwodinie, wszędzie towarzyszy nam mniejszy lub większy półmrok — to najbardziej zauważalna cecha charakterystyczna tutejszych domów. Inną jest fakt, że na ścianach tudzież na komodach (w najbardziej eksponowanym miejscu), wiszą/leżą dziesiątki oprawionych w ramki zdjęć członków rodziny, przeważnie w małych rozmiarach. W Polsce też tak bywa, ale zapewniam was: nie na taką skalę, oj nie!

Poza rozmaitymi kościołami (każda nacja ma swój; brakuje tylko meczetów, heh), jest jeszcze coś, co świadczy o wielonarodowym charakterze Wojwodiny. W różnych miastach, głównie na północy, można się natknąć na pewne specyficzne domy, w których mieszkają Rumuni. Łatwo je poznać po tym, że od strony ulicy ich ściany są całkowicie pokryte... kolorowymi, gładkimi płytkami ceramicznymi, a dokładniej kafelkami, jakby rodem z łazienki. Wygląda to po trosze komicznie, a po trosze oryginalne. Bogate domy z kolei obowiązkowo pokryte są przepięknymi kamiennymi mozaikami, ale widziałem im tak niewiele (bieda...), że nie sposób stwierdzić, czy to dzieło Rumunów, czy też może kogoś innego.

Ja zapytam: ile można?

Powiem podobnie jak Bart: Twój nacjonalizm zaczyna mnie męczyć. Afiszujesz się z tym przy każdej okazji, gdzie tylko możesz. Nie twierdzę, że to złe. Ale po prostu trochę dziwne... i mało interesujące?

Ja też mógłbym się podzielić z forum wieloma ciekawymi (wg mnie) informacjami o sobie, ale kogo to obchodzi?

Ale uwaga - stwierdzam to po raz pierwszy - to co teraz piszesz jest z pewnego punktu widzenia całkiem ciekawe. Temat Serbii itd. interesuje mnie tyle co zeszłoroczny śnieg, ale lubię ludzi którzy opisują konkretnie i szczegółowo to co widzieli (a nie coś o czym jedynie usłyszeli lub przeczytali) oraz potrafią to przedstawić ładnie językowo. Nieważne co. Ważne jest rzetelne podejście do tematu, niezależnie od tego jaki by on był.

No ale w końcu to forum SW...

No offence.

Mam pytanie. Otóż kiedyś(jeszcze przed uzyskaniem niepodległości przez Kosowo) słyszałem, że ówczesne prowincje Serbii, Kosowo i Wojwodina myślą o tym, by się od Serbii odłączyć i stworzyć własne państwo. Jak wiadomo, Kosowo to osiągnęło. Czy mieszkańcy Wojwodiny również myślą o tym, by stworzyć własne państwo?

Ech Nadiru. Mnie też się wydaje, że trochę za bardzo sie nakręcasz swoim Jugosławiaństwem, jeżeli na Bastionie twoje artykuły zostały niezbyt dobrze przyjęte to czemu niemiałbyś stworzyć Bloga. W Blogu mógłbyś oprócz ogólnych artykulików napisać jak to się stało, że znalazłeś się w Polsce i może jakieś artykuły na temat wyjazdów, jak dojechać, gdzie się zatrzymać itd.

jak dla mnie, to co sie dzieje w innym panstwie, widzane z punkty zwyklego czlowieka jest bardzo ciekawe, nie widze powodow zeby tego ni umieszac

to nigdy nie widziałem przesadnego afiszowania sie swoim pochodzeniem u Nadiru. Zreszta nawet jeśli to i tak zarzuty przedstawione wyżej są momentami poniżej krytyki. I z prawa i z lewa obońcy moralności i cnoty. Dumny jest chłopak z pochodzenia? Ch\/j wam do tego. To tyle w tej sprawie.

Co do tematu-pomysł założenia takiego wątku jest imo bezsensu, na Bastionie będzie nie wielki odzew. Zresztą przy popularności tanich linii lotniczych specjalnie to nie dziwi.

Temat kontrowersyjny pod wieloma względami, ale bardzo ciekawy- tym bardziej, że opisany w przystępnej formie krótkich notek. Nie będę poruszał kwestii Twojego przywiązania do Jugosławii itp. Powiem szczerze, wali mnie to. Ważne, że sam tekst jest ciekawy. Nie mam nic przeciwko takim "prelekcjom", bo sam się czegoś ciekawego dowiem, a korona co poniektórym chyba z głowy nie spadnie. Jestem za

-Serbia #2 - Ludzie

Solą ziemi są ludzie, dlatego naturalną koleją rzeczy jest, że im poświęcę drugą część tej serii, tym bardziej że później powiem trochę o nacjonalizmie i wierze. W dzisiejszych czasach mentalność, sposób myślenia i zachowania Serbów determinują trzy rzeczy: bombardowania NATO z 1999 roku, sprawa niepodległości Kosowa oraz to, co na całym świecie: pieniądze. Dlatego też w Serbii od setek lat ludzie nie zmienili się praktycznie nic, bo też trzeba pamiętać, że niezależnie od okresu, zawsze trwali oni albo w stanie wojny, albo w stanie pokoju między wojnami, przy czym to ostatnie najczęściej wiązało się z brakiem niepodległości (Turcy mieli ich pod swoim panowaniem 400 lat) lub zależnością od innych państw (inne republiki wewnątrz Jugosławii). O tym zaś, że panuje w Serbii bieda nie trzeba nikogo przekonywać. Wystarczy spojrzeć na samochody jeżdżące po ulicach (co druga maszyna to ponad 10-letni stojadin lub yugo, odpowiedniki polskich polonezów i maluchów) i zaniedbane domy, które co najmniej od dekady nie były remontowane i są powszechnie wręcz niedokończone z braku funduszy (brak piętra i otynkowania, wszędzie czysty beton i zbrojenia). Oto skutek sankcji gospodarczych.

Łatwiej zrozumieć serbski – i ogólnie jugosłowiański – temperament, gorącą krew i częstą, na szczęście powoli wygasającą, skłonność do sprawiedliwości typu „ząb za ząb, oko za oko”, gdy się pamięta, że tam nadal obowiązuje cykliczność wydarzeń historycznych: wojna – pokój – okupacja (kolejność dowolna). Serbowie nie cierpią być pod czyimś obcasem i stąd też wynika ich wielka niechęć zarówno do USA (tu możemy mówić o nienawiści; Serbowie uważają Amerykanów za najgorszy naród świata), jak i – surprise surprise – Rosji (w której upatrują kolejnego imperialistę chcącego wykorzystać ich). Co ciekawe, Unia Europejska jest tu widziana zaskakująco dobrze, mimo iż większość jej państw przyznała niepodległość Kosowu. Serbowie, znając przykłady m.in. Polski, zdają sobie sprawę z faktu, że dla ich rolniczego i biednego kraju Unia może być gospodarczym zbawieniem. Większość mojej rodziny mieszka na wsi, ale praktycznie nikt już nie zajmuję się tam rolą (ziemia sprzedana, chlew stoi pusty, traktor rdzewieje w stodole itd.). Nie opłaca się... z braku dopłat do rolnictwa, które niegdyś zapewniało państwo.

Odbiłem nieco tematycznie... Co charakteryzuje Serbów? Są niezwykle rozmowni, przyjacielscy, ekspresywni i przede wszystkim gościnni (poczułem to na własnej skórze). Jeśli wejdziesz do serbskiego domu, nie wyjdziesz z niego bez pełnego brzucha, pęcherza... i, niestety, płuc pełnych dymu papierosowego, bo praktycznie w każdym domu pali przynajmniej jedna osoba, a najczęściej wszystkie. Aha, przy okazji warto dodać, że zjawiskiem powszechnym jest w Serbii sytuacja, gdy dzieci mieszkają u swoich rodziców jeszcze grubo po 30-ce. Mieszkania są tam tak samo drogie, jak w Polsce, co przy trzykrotnie niższych płacach sprawia, że mało kto może sobie nań pozwolić, nawet z kredytem o niższym oprocentowaniu.

„Najważniejsi są sąsiedzi” – to zdanie jest niezbędne dla zrozumienia specyficznego sposobu życia, jaki obowiązuje nie tylko w Serbii, ale też całej ex-Jugosławii, i to wszędzie, także w poniekąd nowoczesnych miastach. Polega to na tym, że sąsiedzi z całej ulicy/bloku bez ustanku krążą od siebie do siebie, bez zaproszenia (co nikomu nie przeszkadza), za to z ogromną dawką życzliwości. Niezbędnym elementem sąsiedzkich wizyt jest kawa parzona po turecku, zazwyczaj piekielnie przesłodzona (jak i też wszystkie jugosłowiańskie ciasta oraz ciastka). Przemysł kawowy jeszcze długo będzie tu zbijał kokosy. I nie, nie ma tu zwyczaju ani przynoszenia w prezencie alkoholu, ani picia go w nadmiernych dawkach. W każdym razie brakuje tu typowej dla polskich miast znieczulicy. Każdy każdego zna, czy to ulica we wsi, czy blok w Belgradzie. Nie ma też – to z kolei typowe dla polskiej wsi – zawiści polegającej na myśleniu „Sąsiad ma nowego poloneza. Pomodlę się do Bozi, żeby go stracił!”. Jest za to bardziej zdrowa, chociaż kosztowniejsza, zawiść typu „Sąsiad ma nowego stojadina. Cholera, też muszę takiego mieć!”.

Pół żartem, pół serio o biedzie w Serbii:
http://imgserv2.polter.pl/sub/_bB5403.jpg

Nie chodzę do kościoła i uważam wszystkie religie za zło konieczne, niemniej z ciekawości postanowiłem wziąć udział w mszy obrządku wschodniego. Gdybym zawczasu wiedział na co się piszę, na pewno dałbym sobie z tym spokój. Półtorej godziny liturgii niezmiennej od półtora tysiąclecia wypełnione było monotonnym zawodzeniem popa i jego żony (o tym później) w niezrozumiałym starocerkiewnosłowiańskim, bezustannym robieniem znaku krzyża (średnia: 1 krzyż na pół minuty) i... wysłuchiwaniem skwierczenia gasnących w wodzie świec, które wierni tradycyjnie palą w specjalnym miejscu przy wejściu. Po tej wizycie w cerkwi już nigdy nie powiem, że msza katolicka jest nudna!

W każdym razie msza była o tyle ciekawa, że ludzie zachowywali się nań zadziwiająco swobodnie. W cerkwi nie ma miejsc świętych, można wejść wszędzie i stanąć wszędzie (wyjątkiem jest część za ikonostasem), co skrzętnie wykorzystują wierni. Mimo trwającej mszy, można było chodzić w te i we w te, wychodzić i wchodzić do budynku kiedy się chce, tak samo siadać i wstawać — przy czym trzeba podkreślić, iż w cerkwi... brak miejsc siedzących. Są tylko pojedyncze krzesła pod ścianami, dla babć i dziadków, którzy rzeczywiście nie mają siły stać półtorej godziny. Pewnie to jeden z powodów, dla którego do cerkwi chodzi tak mało ludzi, hehe, nawet wspomniane babcie i dziadkowie rzadko tam zaglądają. Jugosłowiański komunizm naprawdę skutecznie wyplenił religię, a tej nigdy nie udałoby się utrzymać, gdyby nie serbski nacjonalizm, mocno zeń związany historią. Krótko mówiąc, w Serbii religia leży i kwiczy, co mnie osobiście bardzo cieszy.

Wracając jeszcze do swobody. Tam, gdzie byłem, po mszy pop zawsze wychodził do wiernych, by z nimi porozmawiać, literalnie, o wszystkim i wszystkich. To, plus spora możliwość manewrowania wewnątrz budynku, jest miłą odmianą po sztywnym polskim kościele, w którym wyjście w środku mszy sprawia, iż odnosisz wrażenie, jak gdyby połowa ludzi chciała cię na miejscu rozszarpać.

Trzy ciekawostki na koniec. 1. Pop nie może objąć żadnej parafii jeśli wpierw nie znajdzie sobie żony. Jest w tym pewna logika, kobieta bowiem pomaga mu w prowadzeniu mszy w zastępstwie nieobecnych w obrządku prawosławnym ministrantów. 2. Na cmentarzach komunizm przetrwa zdecydowanie najdłużej. Co czwarty nagrobek w Wojwodinie zdobi zarys socjalistycznej gwiazdy – zamiast krzyża ma się rozumieć (przykład na załączonym obrazku). 3. Największa prawosławna świątynia na świecie znajduje się w Belgradzie. Jest to nieukończona od wewnątrz cerkiew św. Sawy, którą miałem przyjemność odwiedzić. Gdy człowiek znajduje się w środku, ma wrażenie, że w porównaniu z gmachem jest drobniutkim pyłkiem. Kolana same się uginają (zapewne zamierzony efekt, heh), kiedy się spojrzy o odległy o około 70 metrów sufit głównej kopuły. Niesamowita sprawa.

Jak wygląda typowy serbski cmentarz:
http://img139.imageshack.us/img139/9003/grobovimc9.jpg
Oraz cerkiew św. Sawy:
http://imgserv2.polter.pl/sub/_bB5420.jpg

Witam panie Nariru. Nie chciał bym odświerzać starego tematu, ale natknąłem sie na niego i nie mogłem się oprzeć pokusie napisania w nim. Zgadzam się z osobami powyżej, że to afiszowanie się jest irytujące (bo tego, że tak powiem "dumą" nazwać nie można). No cóż. Ja urodziłem sie w Czecho-Słowacji, roku `87 jeżeli to ma jakiekolwiek znaczenie. Moja matka również pochodzi z Czech-Słowacji. Ale idąc pańskim tokiem myślenia dochodzę do wniosku, że jestem tylko w 50% Polakiem. Że jest we mnie tylko 50% narodowości kraju, który pokochałem. Pokochałem jego historię, tradycję, kulturę. I mówiąc szczerze dał bym w pysk komuś (a to już się zdarzyło), kto nazwał by mnie "mieszańcem", albo "50% Polaka". Jeżeli panu tak rozpaczliwie tęskno do tego, co zostało z tego kraju to niech pan to zrobi. Bo najwyraźniej nic już tu pana nie trzyma prócz wspomnień o "Wielkiej Jugosławii pod rządami boskich Komunistów".
Pozdrawiam.

Trochę późno się załapałem, ale swoje muszę powiedzieć. A to z tego powodu, że moja matka jest Serbką z Belgradu i też jestem w 50% Serbem Urodziłem się w Polsce, w Jugosławii byłem ledwie parę razy, po serbsku umiem baaardzo słabo a cyrylicę dukam, ale już moi bracia mieszkali tam ładnych parę lat, tak więc są z tym krajem bardzo związani.

Bardzo się cieszę Nadiru że ten temat w ogóle powstał, myślę że krytykantom da to trochę do myślenia, teraz jest nas dwóch i choćby dlatego warto było założyć ten topic. Jako że jestem na bastionie od niedawna i można mnie uznać za osobę pozbawioną uprzedzeń co do ciebie, moją opinię należy uznać za uczciwą: nie napisałeś tutaj niczego co mogłoby kogoś obrazić lub co mogłoby zostać uznane za narzucanie swojego punktu widzenia. Jest tu za to sporo ciekawych informacji, co więcej napisanych świetną polszczyzną, której niejeden mógłby pozazdrościć.

Według mnie powinieneś kontynuować temat, zwłaszcza że jest to temat aktualny i ciekawy, ja również mógłbym podzielić się swoimi spostrzeżeniami na temat Serbii, jeśli pozwolisz. Natomiast obrzucanie się tutaj inwektywami i przyklejanie łatek uważam, delikatnie mówiąc, za krok w niewłaściwym kierunku.

wszędzie podajesz, że urodziłeś się w Socjalistycznej Federacyjnej Republice Jugosławii i mi to nie przeszkadza, ale z drugiej strony gdziekolwiek Cię widzę to wszędzie jest to wytłuszczone... No spoko ale po co? Czy naprawdę chcesz w nas zaszczepic nutkę patriotyzmu do swojej ojczyzny czy chcesz się na siłę wyróźnic z tłumu?

Ja Cię nie lubię i nie będę tego ukrywał, irytujesz mnie. Ja jestem Polakiem, urodziłem się w Polsce (dokładniej to w Bielsku-Białej). Myślisz, że osoby, które tak się "chwalą" swoimi korzeniami w każdym momencie byłyby zdolne aby walczyc za swoją ojczyzne?

Z drugiej strony zgodzę się ze Sky`em:
Ale uwaga - stwierdzam to po raz pierwszy - to co teraz piszesz jest z pewnego punktu widzenia całkiem ciekawe. Temat Serbii itd. interesuje mnie tyle co zeszłoroczny śnieg, ale lubię ludzi którzy opisują konkretnie i szczegółowo to co widzieli (a nie coś o czym jedynie usłyszeli lub przeczytali) oraz potrafią to przedstawić ładnie językowo. Nieważne co. Ważne jest rzetelne podejście do tematu, niezależnie od tego jaki by on był.

Tylko, że ty nam dawkujesz informacje o Serbii w dawce nie do spożycia... :/

Tak na marginesie, to gdy powstawało SW Extreme jechałeś po tym niemiłosiernie, a dziś sam się tym chwalisz... Burżuazja... :]

Jaki szpan :/

No ale, jako że pochodzisz z kraju Broz Tito powstrzymam się od niemiłych komentarzy

Jakieś 2 lata temu, niedługo po rozdziale Serbii i Czarnogóry, dość głośno zrobiło się o przywróceniu tronu Jego Królewskiej Mości księciu Aleksandrowi Karadjordjeviciowi, jako że Serbowie chcieli powrócić do najlepszych tradycji serbskiej państwowości, zapominając o latach komunizmu. W owym czasie JKM Aleksander miał ponoć poparcie niemal połowy Serbów w sytuacji, gdyby sprawa miała nabrać przyspieszenia. Czy coś w tym temacie się posunęło? Szukałem w polskich i angielskich serwisach, ale się nie doszukałem, może więc - jako Serb, Ty, Nadiru, coś na ten temat mógłbyś wiedzieć lub się dowiedzieć. Byłbym zobowiązany.

To co piszesz jest ciekawe. Aczkolwiek nie nazwałbym tego patriotyzmem, w żadnym wypadku. Z resztą, nie będę sie powtarzał.
Poza tym, jakiekolwiek słowo krytyki może być źle odebrane przez co poniektórych i skończy się tym, że wyjdę na "takiego, co zabrania Nadiru pisać na temat swojego pochodzenia", "ziomka Onomy" i "drugiego Krogulca".

Pozdrawiam.